Zoonozlar - Insan Ve Hayvanları Etkileyen Enfeksiyonlar (Ciltli)

Zoonozlar - İnsan ve Hayvanları Etkileyen Enfeksiyonlar

Halk Sağlığı Yönlerine Odaklanma

Önsöz

Zoonozlar, hayvanlardan insanlara geçen mikroorganizmaların neden olduğu bulaşıcı

hastalıklardır. Son birkaç on yılda artan ve yeniden ortaya çıkan hastalıkların çoğu as-
lında ya zoonotik kökenli ya da zoonotik potansiyeldedir.

“Zoonoz” terimi, esas olarak bilimsel patolojinin babası olarak bilinen, aynı zamanda

ondokuzuncu yüzyıl Almanya’sında önemli bir siyasi figür olarak tanınan Alman dok-
tor Rudolf Virchow tarafından ortaya atılmıştır.

Klasik fakülte temelli bir üniversite sisteminde kök salmış olsa da, kendisi ve aynı za-
manda eğitimli bir doktor olan Kanadalı öğrencisi William Osler, insan ve veteriner tıb-
bı ve ayrıca - muhtemelen daha da önemlisi - halk sağlığı disiplinler arasında zoonotik

hastalıkların sosyal ve politik yönlerinden işbirliğine duyulan ihtiyacı çok erken fark
ettiler. Her ikisinin de bilimsel temeli patoloji iken, mikrobiyolojinin bir tıp disiplini

olarak yükselişi insan ve hayvan infeksiyöz hastalıkları arasındaki açık ve en kolay yü-
rünebilir köprü olarak mikroorganizmalara odaklanmaya izin verdi. Bu, farklı türlerden

izole edilen mikroorganizmaları analiz etmek için özellikle DNA tabanlı tiplendirme

tekniklerinin ortaya çıkması ve böylece onların gerçek zoonotik potansiyellerinin araş-
tırılmasına olanak sağlaması nedeniyle daha doğrudur.

Yaşam ve sosyal bilim alt disiplinlerini (örneğin immünoloji veya epidemiyoloji) dahil

ederek, tıp biliminde sistemik bir paradigma tanıtıldı ve böylece hem insan hem de ve-
terinerlik tıbbında disiplinler içi ve disiplinler arası yaklaşımlar için zemin hazırlandı.

Bu paradigma değişiminin nüfus düzeyindeki sonuçlarına çarpıcı bir örnek Yeni Halk
Sağlığı kavramlarıdır.
Son olarak, birbirine bağlı ve küreselleşmiş bir dünyada Pandora’nın kutusundan hem

gerçek hem de beklenen sürümlerle mücadele etmek için küresel halk sağlığı çabaları-
na duyulan ihtiyaçtan kaynaklanmayan Tek Sağlık kavramı, 2004 “Manhattan İlkele-
ri”nin kurulmasından sonraki son on yılda hızla ivme kazandı.

xii

Bu kitap, zoonozların hem tıbbi hem de toplumsal olarak halk sağlığı üzerindeki etki-
lerine odaklanan Tek Sağlık konseptine dayanmaktadır. Zoonozları anlamadaki önemli

yönler daha klasik konularla sınırlı değildir, örneğin hem insanlarda hem de hayvan-
larda epidemiyolojileri veya ilgili iki bacaklı, dört veya daha fazla bacaklı, tüylü veya

tüysüz türlerdeki hastalık semptomları, ancak moleküler temelli epidemiyolojik verileri
ve sistemik, örneğin ekolojik yaklaşımları dikkate almalıdır.
Zoonotik araştırma konularının geniş bir yelpazesi hakkında bir izlenim vermek için,

bu kitabın yazarları çeşitli akademik ve mesleki geçmişlerden, insan ve veteriner he-
kimliği alanlarından, üniversitelerden ve halk sağlığı kurumlarından ve tüm kıtalardan

seçilmiştir. Temel fikirler, bilinen tüm zoonotik hastalık varlıkları hakkında ansiklo-
pedik bir inceleme almak değil, halk sağlığı perspektifi altında zoonozlarla ilgili acil

sorunları belirlemek veya tartışmak için bir foruma sahip olmaktır. Buna göre, ana he-
def gruplar ilgili bilim toplulukları, tıp ve veteriner hekimler, onların öğrencileri, halk

sağlığı ve veteriner halk sağlığı pratisyenlerinin yanı sıra halk sağlığı ve veteriner halk
sağlığı alanındaki karar vericilerdir.