Yürütmenin Yasamayı Fesih Yetkisi Cem Duran Uzun

Türkiye’de uzun yıllardır yeni anayasa arayışları ve tartışmaları devam ediyor. 1982 Anayasası kabul edildikten kısa süre sonra yeni anayasa ihtiyacı dile getirilmeye başlanmış, bu amaçla ciddi girişimler yapılmış, anayasa önerileri hazırlanmış ve günümüze kadar çok sayıda anayasa değişikliği hayata geçirilmiştir. Anayasa toplamda 19 defa değiştirilmesine ve bu değişikliklerden maddelerinin büyük bir kısmının etkilenmesine rağmen değişiklik önerilerinin ve yeni anayasa vaatlerinin devam ettiği görülüyor. Yürütülen tartışmalarda hükümet sistemi konusu daima en önemli başlıklardan birisi olmuştur. Bu çalışmada farklı hükümet sistemlerinin önemli unsurlarından birisi olan yürütmenin yasamayı fesih yetkisi ele alınacaktır. Böylece önümüzdeki dönemde de ülkenin gündeminde uzun süre yer alacağı öngörülen yeni anayasa ve hükümet sistemi tartışmalarına katkıda bulunmak amaçlanmaktadır.

Bu amaçla bu çalışmada hem karşılaştırmalı hükümet sistemlerinde fesih yetkisi ele alınacak hem de Türk anayasa tarihinde fesih yetkisinin geçirdiği gelişim incelenecektir. Öncelikle kuvvetler ayrılığı teorisi çerçevesinde hükümet sistemi sınıflandırmaları, parlamenter sistemde fesih yetkisinin anlam ve işlevleri, farklı hükümet sistemlerinin temel özellikleri çerçevesinde fesih uygulamaları ve son olarak Kanun-i Esasi’den itibaren Türk Anayasalarındaki fesih düzenlemeleri incelenecektir. Karşılaştırmalı hukuk çalışması ve Türk anayasa tarihi incelemesi şeklinde her iki yöntemin de birlikte kullanılması sayesinde hem dünyadaki benzer tecrübeler hem de Türkiye’nin anayasa birikimi aktarılacaktır.