Yirminci Asır Filozofları Hilmi Ziya Ülken

Modern Batı düşüncesinin kendi dönemindeki fikri tartışmalarını tarihsel perspektifi içinde, kendi entelektüel yönelimleri ve çatışmalarını da yansıtacak şekilde yorumlayarak aktaran Hilmi Ziya Ülken, 20. yüzyılın önemli filozofları ve düşünceleri üzerinden idealizm ile realizm arasında yaşandığını düşündüğü bunalımı tüm yönleriyle ele alıyor. 

Bir yandan baş döndürücü bilimsel gelişmeler ve onların felsefedeki izdüşümlerini, mesela Viyana Çevresi’nin merkezde olduğu, Schlick, Carnap, gene Einstein, Mach ya da Gödel vd. üzerinden yürüyen tartışmaları yansıtırken, diğer yandan bir ara yakın ilgi duyduğunu belirttiği fenomenolojinin ve sezgiciliğin önemli isimlerinin, yani Husserl, Heidegger, Bergson vd.; ve gene Scheler, Russell, Whitehead, Cassirer, Simmel’in etrafında odaklanan tartışmaları ve düşünceleri, güncel bilgiye erişimin bugüne göre oldukça kısıtlı olduğu o dönemde, büyük bir yetkinlikle ortaya koyuyor.

“Yirminci Asır Filozofları, bugünkü felsefe akımlarını mümkün olduğu kadar doğrudan filozofların ağzından izaha çalışan bir kitaptır. Bu akımlar hakkında ayrı ayrı veya umumi bir tenkide girmezden önce onların tanınmış olmaları lâzım geldiği düşüncesiyle, bilhassa felsefe sistemlerinin anlatılmasında objektif kalmaya gayret ettim.

Böyle olmakla beraber bu kitap, âdeta müellifin fikrî hayatının bir tarihçesi olduğu için, orada sırasıyla meyledilen ve tesiri altında kalınan akımlar görülecektir.”