Uyap (Ulusal Yargı Ağı Platformu) Ali Tezcan

“Geciken adalet, adalet değildir” demiş William E. Gladstone. Bu sözdeki mühim manayı, ancak adaletsizliğe uğramış ve gecikmesinin zararına maruz kalmış olanlar belki tam olarak kavrayabilir. Konu adalet olduğunda zaman kaybetmemek son derece önemlidir. İşlemlerin hızlı ve zamanında yapılabilmesinin ilk şartı ise, o işin aşamalarının düzenli bir hale sokulmasıdır. Ancak düzenli ve düzgün işleyen bir mekanizma sorunsuz bir şekilde sonuca ulaşır. Aksi takdirde durmadan aksaklıklar meydana gelecektir.

İşte bu aksaklıkların azaltılması ve adaletin hızlı, zamanında ve güvenilir bir şekilde tesisini sağlamak maksadı ile Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı 2000 yılında, dünyaya örnek bir proje olan Ulusal Yargı Ağı Projesini başlattı. Düzenli güncelleme ve geliştirmelerle bugün ilk zamankinden çok daha iyi bir seviyeye gelen proje artık Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi adıyla anılmakta ve Adalet Bakanlığı çalışanlarına çok büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

Büyük bir devlet olmanın temel şartlarından biri de adaletin doğru ve düzgün bir şekilde temini ve vatandaşların mağdur olmaması değil midir? Vatandaşın devletinden en temel beklentilerinden birisi de budur. Vatandaşlar olarak hepimiz, bizim bu beklentimiz için çalışan Adalet Bakanlığı’na bu önemli çaba için müteşekkir olmalıyız.

Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile yargı sisteminin işleyişinin bilgisayar ortamıyla tam entegre olduğu bir otomasyon kurulması sağlanmıştır. Ülkemizin bütün yargı ağı aşama aşama bu sisteme dâhil edilmiştir ve pek çok kurumla da entegrasyonu bulunmaktadır. Yalnızca ulusal değil, uluslararası düzeyde de pek çok ödül kazanmış olan UYAP, ülkemiz için önemli bir gurur kaynağıdır.

E-devletin Adalet Bakanlığı ayağını oluşturan UYAP’ın işleyişini açıklamak ve tanıtmak amacıyla hazırlanan bu kitapta UYAP’ın tarihi, amaçları, kazanımları anlatıldıktan sonra genel kullanımı hakkında bilgiler verilecek, akabinde Başsavcılık ve Ceza Mahkemeleri işlemlerinden bazı örnekler üzerinden işlemlerin aşamalarıyla nasıl yapıldığı UYAP uzaktan eğitim sistemi ekran görüntüleri yardımıyla açıklanacaktır.

UYAP bir uygulama olmasından kaynaklı olarak bu konuda materyal sıkıntısı yaşanan bir alandır. Bilgisayar ile desteklenmesi elbette kullanıcılar için çok daha yararlı olacaktır. Uygulamaya güvenlik nedeni ile kayıtlı olmayanların dışarıdan erişimi mümkün değildir. Bu kitapta ilk bölümlerde sözel olarak yer alan genel, giriş ve tanıtım bilgilerinden sonra, ilerleyen bölümlerde uygulamaya aşinalık kazanmak maksadı ile kullanılan bazı seçilmiş ekranlar üzerinden mümkün olduğunca aşamalı bir anlatım yapılmaya çalışılmıştır. Öte yandan UYAP ekranları sürekli güncellenen ekranlardır ve rollere göre menüler değişiklikler göstermektedir. Yine de mevcut materyaller içerisinde bu şekilde bir aşamalı anlatım örneği bulmak zordur. Kısıtlı imkânlar dâhilinde kâğıt üzerinde olabildiğince aktarmaya çalıştığımız UYAP bilgilerinin, çok geniş bir program olan UYAP’a en azından bir giriş niteliğinde ilgililere yardımcı olacağını düşünüyorum. Daha ayrıntılı bir şekilde UYAP ancak uygulayıcı olarak kullanmakla öğrenilebilir ancak önceden edinilen böyle bir genel bilgi bu alanda çalışanların iş hayatlarında faydalı olacaktır umuyorum.