Usul Hukukunda Islah Erhan Günay

6100sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m.176-182 de düzenlenmiş bulunan "ıslah" kurumu, yargılamada iddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağının istisnasıdır. Tamamen veya kısmen ıslah şeklinde ayrılan ıslah işlemleri hakkında yargılama hukukunda birlikteliği sağlamak amacıyla konuya ilişkin güncel yargı kararları incelenmiş, karşılaşılan farklılıklar salt bu kararlar çerçevesinde açıklanmıştır.

Kitabın giriş bölümünde; HMK ve HUMK'un konuya ilişkin hükümleri gerekçeleriyle belirtilmiş, bağlantısı dolayısıyla ayrıca iddia ve savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi; belirsiz alacak davası, kısmi dava hükümlerine yer verilmiştir. Islahın birinci bölümde İçtihadı Birleştirme kararlarında, ikinci bölümde Hukuk Genel Kurulu Kararlarında, üçüncü bölümde Özel Daire Kararlarında ne şekilde ele alınarak ifade edildiği izah edilmiştir. Dördüncü bölümde, ıslahla bağlantılı diğer usul hükümleri yönüyle ilgili yargısal kararlarından söz edilmiştir. Ek bölümde ise; ıslah-faiz, ıslah-iddia, savunmanın değiştirilmesi, zamanaşımı defi, ıslah-usuli kazanılmış hak ile ilgili soru ve yanıtlı pratik anlatıma yer verilmiştir.

22.07.2020 tarihinde 7251 sayılı Kanunla HMK m.177.maddenin birinci fıkrasından sonra 2.fıkra eklenmiş ve "Yargıtay'ın bozma kararından veya bölge adliye mahkemesinin kaldırma kararından sonra dosya ilk derece mahkemesine gönderildiğinde, ilk derece mahkemesinin tahkikata ilişkin bir işlem yapması halinde tahkikat sona erinceye kadar da ıslah yapılabilir. Ancak bozma kararına uymakla ortaya çıkan hukuki durum ortadan kaldırılamaz" hükmü getirilmiştir. Eklenen bu hüküm doğrultusunda kitapta yer alan "bozmadan sona ıslah yasağı" ilkesini yansıtan içtihat kararlarının dikkatle değerlendirilmesi gerekmektedir.