Uluslararası Ceza Hukuku Yusuf Aksar

Uluslararası ceza hukuku, uluslararası hukuk sistemi içerisinde, bireylerin uluslararası hukuk kişiliklerinin tanınmasının bir neticesi olarak, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra gündeme gelmeye başlamış ve 1990'lı yıllardan sonra kurum ve kuralları ile birlikte inanılmaz bir hızda gelişme göstermiştir. İşbu noktaya gelinmesinde, başlangıç noktası Nuremberg ve Tokyo Uluslararası Askeri Mahkemelerinin kurulmaları kabul edilir ise, gerçek anlamda hız kazanma ve günümüzdeki seviyeye ulaşmadaki en önemli katkı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kurulan ad hoc mahkemeleri (Eski Yugoslavya ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemeleri ile BM Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması) ile sağlanmıştır. İşbu mahkemelerin başarılı uygulamaları, uluslararası toplumun, 1998'de Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü'nü kabul etmesini kolaylaştırmıştır.

1990'lı yıllardan sonra hızla gelişme gösteren uluslararası ceza hukuku, Batıda yeni bir hukuk alanı olmuş, kendi sahasında bağımsız yüksek lisans ve doktora programlarının yürütüldüğü bir bilim dalı haline gelmiştir. Ne yazık ki, Türk Hukuku'nda uluslararası maddi ve şekli ceza hukuku konularında bazı çalışmalar yapılmış olmakla birlikte, Batı ile kıyası yapılamayacak oranda hatta yok denecek kadar az eser verildiği görülmektedir. Bu kitabın amacı, bir nebze olsun bu boşluğu doldurmak, gerek maddi hukuk gerekse şekli hukuk yönleriyle uluslararası ceza hukuku hakkında temel konuları Türk Hukukçularının bilgisine ve yararına sunmaktır.

Elbette, Anglo-Sakson ve Kara Avrupası Hukuk Sistemlerinin hem maddi hukuk hem de şekli hukuk anlamında birbirlerinden farklı düzenlemeler içermesi, uluslararası düzeyde faaliyet gösteren cezaî yargılama yetkisini haiz mahkemelerin ulusal hukuklardan bilinen mahkemelerden çok farklı olmayı zorunlu kılmaktadır. İşbu çalışma, uluslararası ceza hukukunun maddi ve şekli hukuk konularını Anglo-Sakson ve Kara Avrupası Hukuk Sistemlerinde yer alan düzenlemelerle karşılaştırmalı şekilde, uluslararası insan hakları metinlerindeki düzenlemeler, Uluslararası Ceza Mahkemesi ile Birleşmiş Milletler ad hoc Mahkemelerinin Statüleri, Usul ve Delil Kuralları ve kararları ışığında incelemekte olup iki kısımdan oluşmaktadır:

Birinci Kısım Maddi Uluslararası Ceza Hukuku adı altında, Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları, Uluslararası Ceza Mahkemeleri, Uluslararası Ceza Hukukunda Bireysel Cezaî Sorumluluk, Savaş Suçları, İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar, Soykırım Suçu ve Saldırı Suçu başlıklı bölümleri kapsamaktadır.

İkinci Kısım Şekli Uluslararası Ceza Hukuku adı altında bir ceza davasının Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde açılmasından sonuçlanması safhasına kadar, hatta temyiz ve cezaların infazı aşamalarını da içerecek şekilde diğer bir ifadeyle, Hazırlık Soruşturması ve İddianamenin Hazırlanması, Yargılama ve Kanun Yolları (Temyiz, Yargılamanın İadesi) başlıklı bölümleri kapsamaktadır.

Konu Başlıkları
Uluslararası Maddi Ceza Hukuku
Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları
Uluslararası Ceza Mahkemeleri
Uluslararası Ceza Hukukunda Bireysel Cezaî Sorumluluk
Savaş Suçları
İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar
Soykırım Suçu
Saldırı Suçu
Uluslararası Ceza Usul Hukuku
Hazırlık Soruşturması ve İddianamenin Hazırlanması
Yargılama
Kanun Yolları (Temyiz–Yargılamanın İadesi)