Ulusal Ve Yerel Basında 25 Aralık Kutlamaları (1930-1971) Ecem Tan,Samet Bayrak

Ulusal ve Yerel Basında 25 Aralık Kutlamaları (1930-1971) başlığı ile yayınlanan  kitapta 1930 ile 1970 yılları arasındaki ulusal ve yerel basında yer alan “25 Aralık Gaziantep Kurtuluş Bayramı” haberleri derlenmiştir. Araştırma neticesinde belirtilen tarihler arasında yayın yapan Gaziantep, Vakit, Son Posta, Cumhuriyet, Milliyet, Kurun, Akşam, Haber, Ulus, Yeni Asır, Tan, Son Telgraf, Türk Sözü, Yeni Mersin, Yeni Sabah, Ulus Sesi, Yeni Gaziantep, Tasviri Efkâr, Halk Dili, Halk Dostu, Gaziyurt, Demokrata Güven, Demokrat Ülkü, Demokrat Ses, Cenup, Karayılan, Cihan, Sabah gazeteleri ile Başpınar ve Gaziantep Kültür ve Sanat dergileri gibi toplam 30 farklı yayına ulaşılmıştır. Söz konusu gazete ve dergilerin 24-25-26 Aralık tarihli sayılarında yer alan 25 Aralık kutlamalarına dair haberler arşiv taraması yapılarak hazırlanmıştır.

Antep’in “Gazi” olmak yolunda verdiği mücadelenin neticesinde bağımsızlığını kazandığı gün olan 25 Aralık ülke genelinde bir bayram gibi kutlanmıştır. 25 Aralık kutlamaları 1921’den itibaren her yıl büyük bir yankı uyandırmış ve coşkuyla anılmıştır. 25 Aralık Kurtuluş Bayramı’na dair yapılan kutlamalara, törenlere ve programlara dair haberler ulusal ve yerel basında ciddi oranda yer almıştır. Özellikle de Gaziantep’te yayın yapan gazete ve dergilerde sadece kutlama haberlerine değil Antep Savunması’na dair anılar, olaylar, şiirler vb. yayınlanarak bağımsızlığın değeri canlı tutulmaya çalışılmıştır. Aynı zamanda tarihsel bir kaynak olan yerel gazeteler şehrin hafızası niteliğindedirler. Köklü bir şehir hafızası ise yaşanan olaylardan ders alınmasını, bugünün değerlendirilmesini ve yarınlar için emsaller teşkil etmesini mümkün kılar.  

Gazete ve dergiler kronolojik olarak incelendiğinde Millî Mücadele’den henüz çıkmış ve küllerinden doğmaya çalışan bir şehrin 25 Aralık Kurtuluş Bayramı kutlama coşkusu gerek gazetede ayrılan sütun sayısı gerek Antep Savunması hakkında yazılan yazı ve şiirlerin çeşitliliği gerekse kutlama programlarının içeriği ile Cumhuriyetin ilk yıllarında basında daha çok yer almıştır. Diğer yandan 25 Aralık kutlamalarına dair haberlere, verilen önem nispetince, manşette yer verilmiştir. Bu bağlamda gazetelerde yer alan “Gaziantep’in Kurtuluşu” kutlama programlarına baktığımızda kutlama şeklinin yıllar içerisinde bir gelenek oluşturduğu görülmektedir.

Kitabın içeriğinde dönemin gazete ve dergilerinde yer alan; kurtuluş bayramı hazırlıkları, bayram kutlama haberleri, yayınlanan kutlama mesajları, tebrik telgrafları ile Antep Savunması’na tanıklık edenlerin anıları, yazıları ve şiirleri yer almaktadır. Bu içerik oluşturulurken imla kuralları ile metinlerde kullanılan dilin aslına sadık kalınmıştır. Aynı zamanda kitapta kullanılan gazete ve dergilerin ilgili sayılarının orijinal metinleri dijital ortama aktarılarak; her sayının altına QR kodu uygulaması yerleştirilmiştir.