Uğraşı Temelli Aktivite Analizi Ümit Uğurlu

Ülkemizde ergoterapinin özgün bir bilim alanı olarak akademik oluşumu diğer uluslararası örneklerine kıyasla nispeten yeni kabul edilebilir. Ülkemizde ilk defa 1986 yılında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Bölümü içerisinde özel bir yapılanmayla verilmeye başlanan lisans düzeyi ergoterapi eğitimi maalesef kısa soluklu olmuştur. Toplam beş dönemde mezun olan ve sayıları 20 dolayında olan ülkemizin bu ilk ergoterapistleri gerek meslek yasasının olmaması gerekse de sayıca çok az olmalarından dolayı mesleki kimliklerini devam ettiremediler. Kitabın çeviri editörü olarak, bu ilk ergoterapistlerden biri olmanın gururunu ve heyecanını yaşıyorum. Öğrenciliğim esnasında yaşadığım güçlüklerden biri ergoterapi alanında özgün eserlere ulaşmadaki güçlüktü. O zamanki tedarik ve erişim koşulları günümüzdekinden oldukça kısıtlıydı. Ancak eğitmenlerimizden edinebildiğimiz kaynaklara ulaşabiliyorduk ve bunlarda sayıca oldukça azdı. Kaynaklara ulaşsak dahi bir diğer sorun da doğru bir şekilde tercüme edebilmekti.

Ülkemizde lisans ve ön lisans düzeyinde ergoterapi eğitimi veren bölüm ve programların sayısı son zamanlarda gittikçe artmaktadır. Bu artan ilgiyle birlikte bilgiyi üretme ve kullanma noktasında ders kitabı mahiyetinde temel kaynaklara gereksinim giderek artmaktadır. Günümüzde ergoterapi alanında kitap sayısı ve çeşitliliği artmış olsa da temel kaynak özelliğindeki eserlerin Türkçe’ye çevrilmesinde henüz yeterli bir noktaya gelinmediği görülmektedir.

Aktivite analizi ergoterapistlerin temel araçlarından birisidir ve birçok üniversitenin ergoterapi bölümlerinde tek başına ve/veya çeşitli ders içeriklerinde sunulmaktadır. Erg. Dr. Heather Thomas’ın Uğraşı Temelli Aktivite Analizi kitabı ise bu alandaki en belli başlı eserlerden biridir. Bu eseri görev yaptığımız Bezmialem Vakıf Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Ergoterapi Bölümü’nde uzun süredir kullanmaktayız. Gerek kapsamı gerekse de sunum yöntemi olarak başarılı bulduğumuz bu eseri Türkçe’ye çevirerek daha geniş bir kitleye ulaşmasını amaçladık. Metin içerisinde ergoterapi alanında yaygın kullanılan ve özel isim mahiyetindeki bir takım İngilizce adlandırmaların Türkçe karşılıkları için Giriş Bölümü’nün önünde Türkçe-İngilizce Karşılıklar Bölümü oluşturduk.

Kitapta, birkaç özel durum dışında, Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe ve Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüklerinde yer alan kelimelerin kullanılmasına özen gösterdik. Bu bağlamda, İngilizce “occupation” teriminin Türkçe karşılığı olarak “uğraşı” kelimesini kullanmayı tercih ettik. Türkçe ergoterapi literatüründe son zamanlarda sık karşılaşılmaya başlanan “okupasyon” terimi gerek Türkçe’ye aktarım kurallarına uymadığı gerekse de alan dışında olup da bu konuya ilgi duyan diğer uzmanlar tarafından anlaşılamaz olduğu için tercihimiz bu yönde oldu.