Türk Seçmeninin Siyasal Eğilimleri Muhammet Yasin Elitok

Modern çağ ile birlikte başlayan bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeler haber kaynaklarının çeşitlenmesinin siyasal iletişim ve propaganda faaliyetlerinin zengin bir zemin üzerinde yapılmasının önünü açmıştır. Bu durum ise bireylerin kendi hak ve hukuklarını koruyan, seçme ve seçilme durumuna önem veren adaletli bir yönetim anlayışının da aranır olmasına neden olmuştur. Tüm bu arayışlar kendisine yanıt verir niteliklere sahip yönetim biçimlerinden en önemlisi olan demokrasi ile tanışılmasına olanak tanımıştır. Ülke yönetim biçimlerinin içerisinde yoğun bir şekilde kullanılan yönetim şekli demokrasidir. Bu rejim içerisinde en çok kullanım alanı bulan sistem ise temsili demokratik sistemlerdir. Demokratik temsil sistemlerinde siyasi partiler, siyasi iktidar makamını elde etme ve güç kazanma noktasında seçmenlerin siyasi parti tercihlerini hangi durumlara göre yaptıklarının ortaya konulmasını ve kendi politikalarının seçmen gruplarına benimsetilebilmesi adına yönlendirme faaliyetlerinde bulunması, siyaset biliminin var olma sebeplerinden biridir. Bu kapsamda araştırmanın amacı, seçmenlerin siyasi parti tercihlerindeki siyasal rızası ile politik okuryazarlık arasındaki ilişki üzerinden siyasi propaganda dönemleri içerisinde yapacakları siyasal iletişim çalışmalarına yön verebilmek ve hazırlayacakları parti programları ile gerçekleştirmeyi hedefledikleri stratejik amaçlara daha kolay bir şekilde ulaşabilmelerinin önünü açarak etkin, insan merkezli ve uygulanabilir bir sistemi ortaya koymaktır. Bu amaç kapsamında kuramsal ve literatür kısımlarından oluşan birinci bölümde; siyasal parti tercihlerinin gerçekleştirilebilmesi için yapılan seçimler ve bu seçimlerin yapılabilmesi için gerekli olan demokrasi kavramının tanımı ve içeriği, demokrasinin temel ilkeleri, demokrasi çerçevesinde kullanılan farklı yaklaşım ve modeller, siyasi partilerin yapısal işlevleri, tanımı ve sorunsalları, siyasal katılma ve siyasal sistem, seçmen davranışları ve oy verme kararları, oy verme model ve yaklaşımları ele alınarak kuramsal çerçeve kapsamında ifade edilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde; Okuryazarlık, politik okuryazarlık, politik okuryazarlığın tarihçesi, politik okuryazarlığın önemi, politika ve birey ilişkisi, politik okuryazarlığı meydana getiren kaynaklar, rıza kavramı, rıza kavramına ait alt faktörler ve bu faktörlerin seçmen tercihleri üzerindeki rolü kapsamlı bir şekilde ifade edilerek çalışmanın analiz kısmında ortaya konulacak olan çıktıların dayanağının geniş ve kapsamlı bir şekilde ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışmanın uygulama aşamasını meydana getiren üçüncü bölümünde ise “Siyasal Rıza Ölçeği” ve “Politik Okuryazarlık Ölçeği”nin de içinde yer aldığı veri toplama seti çalışmanın yapıldığı Ankara ili içerisinde yerleşik olan ve istatistiki anlamda dengeli bir dağılıma sahip olan seçmen grubuna uygulanmış ve elde edilen veriler analiz edilerek bulgular ve sonuçlar açık bir şekilde ifade edilmiştir.
Mesleğim gereği mesai saatlerinin uzun, yorucu ve ucu açık bir nitelik taşımasına rağmen hayata dair hayallerimin gerçekleştirilmesi adına büyük bir emeğin ürünü olarak ortaya çıkan bu çalışmanın her aşaması yoğun bir gayret ve azim içermektedir. Bu eserin yazım aşamasının her anında yanımda olan, bana güven duyduğunu her zaman yineleyen, her zaman bir yol vardır, düşüncesi ile çalışma konumun belirlenmesinden izleyeceğim tüm yollara kadar bana yol açan ve bu yolda emin adımlarla yürümemi sağlayan değerli danışman hocam Dr. Öğretim Üyesi Fatih Değirmenci’ye çalışmama ve benim kişisel gelişimime sunduğu tüm katkılardan dolayı sonsuz teşekkürü bir borç bilirim. Fatih Değirmenci hocam aracılığı ile tanışma fırsatı bulduğum Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesinde görevli Dr. Öğretim Üyesi Fatih CEYLAN hocama, çalışma kapsamında ele alacağım konulara yönelik ölçek araştırmamda bana saatlerini, günlerini ayıran her aradığımda ulaşma fırsatı veren, bana yön gösteren, yönlendiren, samimi, açık ve içten davranan, ayrıca kendi geliştirmiş olduğu “Siyasal Rıza” ölçeğini araştırma konumda kullanmama izin veren, şahsıma yapmış olduğu tüm katkılardan dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Her daim yanımda olan, akademik çalışmalarım konusunda beni cesaretlendiren, kalbi ve dili her zaman bir olan doktora yeterlik ve savunma kurulunda jüri üyesi olan Doç. Dr. Özgür SELVİ hocama şahsıma yapmış olduğu tüm katkılardan dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Bilgi birikimi ve akademik çalışmalarının ötesinde insanlığı, zarafeti ve letafeti ile örnek bir insan olan doktora yeterlik ve savunma kurulu jüri üyesi olan Prof. Dr. Fatma GEÇİKLİ hocama şahsıma akademik manadaki katkılarından dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Tez İzleme Kurulu üyesi olan Prof. Dr. Ömer ALANKA hocama çalışmalarımda ve kurullarda görev alarak yapmış olduğu yardımlardan dolayı teşekkür ederim. Çankırı Karatekin Üniversitesinde görevli Dr. Öğretim Üyesi Eray GÖÇ hocama, bu eserin yazım aşamasında her aradığımda bana vakit ayırdığı, akademik konularda bana yön gösterdiği, her konuya farklı bir açıdan bakan ve bu farklı bakış açılarından yararlandığım, şahsıma yapmış olduğu tüm katkılardan dolayı teşekkürü bir borç bilirim. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde görevli Neşe LEHİMLER’e yüksek lisans süreci ve doktora sürecimde bana idari manada büyük katkılar sunan, her aradığımda telefonlarıma cevap vererek güler yüzü, nezaketi ve tatlı dili ile beni motive ederek yorulduğum her noktada devam etmem konusunda ısrarcı olan değerli ablama bana manevi anlamda sunmuş olduğu her şey için teşekkürü bir borç bilirim.
Hayata tüm açılardan bakmamı sağlayan, eğitim hayatımın ilk yıllarından beri beni her konuda destekleyen, yol gösteren, kazanma azmi ve kararlılık azmi taşımama vesile olan işçi emekçisi çok kıymetli babama; her zaman başaracağıma inancı tam olan canım anneme, yoğun iş ve tez çalışmalarımdan dolayı her zaman fedakârca davranan, yürekten ve koşulsuz bir şekilde başarılı olacağıma inanan kıymetli eşim Gülşah’a, hayattaki tüm hayallerimin anneleri ile birlikte başlangıç noktası olan, iş ve akademik çalışmalarımın yoğun olmasından dolayı yeterli zaman ayıramadığım, doya doya vakit geçiremediğim geleceğin doktorları can kızlarım Elif Ada ve Eslem’e sonsuz kere teşekkür ederim.
Erzurum - 2023
Dr. Muhammet Yasin ELİTOK