Türk Şaman Mitolojisinin Teonimleri Fuzuli Bayat

Prof. Dr. Fuzuli Bayat’ın dört kitabının devamı ve tamamlayıcısı niteliğinde olan bu kitapta, şaman teonimleri, bir başka deyişle şaman ilah adları bağlamında mitin ve mitologemlerin rolü, mitik ideolojideki dönüşümler, “düzeltmeler” vb. konular incelenmeye çalışılmıştır. Yazar, şaman teonimleri ve tanrısal kahramanlar hakkındaki bu çalışmayı; unutulan, değişim ve dönüşüm sonucunda deforme olan Türk şamanlığının ve şaman mitolojisinin son kırıntılarını kayıt altına alarak gelecek nesillere aktarmak maksadıyla hazırlamıştır. Zira şamanlığın ana vatanı olan Sayan-Altay ve Yakut Türklerinde 1990’lı yıllardan itibaren yaygınlaşmaya başlayan sayısız dinî grup ve inanç merkezinin arasında zengin şaman mitolojisini öğrenen/öğreten herhangi bir kurum yer almamaktadır. Hâl böyle olunca şaman mitolojisi, sözlü geleneği ve şaman ilah adları olarak adlandırdığımız bağımlı tanrılar, yüksek dereceli ruhlar, tanrısallaşmış ecdatlar ve kahramanlar hakkındaki hikâyeler artık tarihe karışmaktadır. Hatta bugün neo-şamanların da, pratikte isimlerini zikretmedikleri onlarca belki de yüzlerce ilah ismi, onların işlevleri, kültürel rolleri hakkındaki bilgiler yok olup gitmektedir. Küresel dünya ölçeğinde yeri olmayan bir dizi inanç, gelenek, örf ve âdetler, folklorik ve etnografik veriler korunmaya muhtaçtır.