Toplumdilbilim Fatma Öztürk Dağabakan

Dil, insanların sosyal organizasyonlarının her alandaki ifadesi ve aracıdır. Bu araç ve ifade birçok ilgi alanı oluşturmaktadır. İlgi alanlarının, konularına göre her birinin yöntemi ve kuramı farklıdır. Dili malzeme olarak ele alan birbirinden farklı bu yöntem ve kuramlar dilbilimde bütünleşirler. Bunlardan toplumdilbilim, dilbilimin, dili toplumsal bakış açısından inceleyen disiplinini oluşturmaktadır.

Toplumdilbilim, bir başka adıyla sosyolengüistik, dili, toplum ve insan içeriğinde değerlendirmektedir. İnsan olmadan dil olmayacağına ve dil olmadan da toplum olamayacağına göre, toplumdilbilim, dil temasını, insan, dil ve toplum kavramlarında birleştirmektedir.

Toplumdilbilim, dilin kullanım çeşitliliği ve değişimi kapsamında diyalektlerin, sosyolektlerin, kentsel, bölgesel dillerin işlev ve kullanımlarını araştırarak tanımlayıp açıklamaktadır. Dil ve kimlik, dil değişimi ile dil değişiminde etkili olan sosyal unsurlar, çok dillilik, ikinci dil edinimi, söylem analizi, diyalektoloji, dil eleştirisi, alan dili, kamusal alanlarda dil kullanımı olmak üzere; siyasette dil ve dil politikası (Politodilbilim), medya ve reklamcılıkta dil, dillerin saygınlığı gibi birçok başlıkta da toplumdilbilim alan araştırması yapmaktadır.