Tercümeler His Estetiği-Avrupa Milletine Nutuklar “ Nurettin Topçu

“Herkesin zevkini meydana getiren kendi ferdî

tarihinin tekâmülüdür. Zevk enfüsî bir ölçüdür.

Eğer zevk hakikat nizamından değil, hissin

nizamından doğuyorsa his estetiği, muhakeme

estetiğine zıt olmak lazım gelir. Estetik, sanatı

şe’niyet gözüyle, tabiat nizamı içerisinde, yani

ispat, tarif ve terkip edici görüşle değil, enfüsî

görüşle tetkik etmelidir. Bu şekilde kabul edilen

zevk nazariyesi bizi, hiçbir kanuna tabi olmayan

‘cihanşümul intibalar’ fikrine ulaştırıyor. Fakat

acaba bu enfüsîlik bir tefekkür mevzuu olamaz

mı?

Sanatkârın ilhamına yol açan, sanat eseri

üzerinde verdiği hükümdür. Bununla beraber

estetik zevk hükmün mahsulü değildir. Sanat eseri

karşısında hayretin kendini gösterdiği, takdirin

kendiliğinden doğduğu bir an vardır ki hiçbir itiraz

ve tenkide uğrayamaz, işte zevk bu anda kendini

gösterir. Bu, kendi kendisine tapınan bir şeydir, bir

anın içerisindedir, hads dediğimiz ruhî ameliyeye

yaklaşır.”