Teoriden Pratiğe Iş Yeri Hekimliği -Arif Hikmet

Çalışan sağlığı, sağlıklı işyeri, iş sağlığı gibi farklı ifadeler hangi amaçla kullanılırsa kullanılsın İNSAN ve SAĞLIK üzerine vurgu söz konusudur. Bu insan çalışan insandır. Çalışma emek üzerinden değerlendirilmelidir. Yani kişi gücünü, potansiyelini kendisini geliştirmek ve zevk alabilmek için değil, belirli bir bedel karşılığında belirli bir amaç için kullanır. Burada bir zorunluluk vardır. Zorunluluk üretim ilişkilerini dikkate almamızı işaret eder. Konumuz sistemsel bir analiz olmadığı için, hepimizin aynı üretim ilişkileri zincirinin halkaları olduğunu söylemek yeterli. Üretim alanındaki insanın sağlığının korunması; insanın korunması, toplumun korunmasıdır. İş Yeri hekimi tam da bu noktada konumlanır.
Çalışanın sağlığının iş koşulları nedeniyle bozulmasını önlemek ve hatta bir bütün olarak çalışanın sağlığını geliştirme sorumluluğunu üstlenir. Yani sorumluluk, sağlığı hem koruyucu hem de esenlendirici bir sorumluluktur. Bu sorumluluk kolayca yerine getirilemez. Hekimin kendi özellikleri yanında, işveren, işçi ve toplumsal koşullardan da etkilenir. Daha bütüncül olarak söylenirse, çalışan sağlığının korunması sosyal, ekonomik, siyasi, hukuksal, tıbbi boyutları olan bir konudur. Bu boyutlar sadece ulusal değil, küresel ekonomik ilişkilerden de etkilenir.
İş Yeri hekimliği nedir? Küresel bağlamda nerededir? İş Yeri hekiminin Türkiye’deki konumu, etik ve hukuksal açıdan düşünmemiz ve bilmemiz gereken kavramlar nelerdir? Çerçeveyi oluşturduktan sonra ülkemizde yasal çerçevede işyeri hekimliği nasıl yapılmalı? Yasal çerçevenin ötesinde neler yapılabilir? Bu soruların yanıtlarını aradık. Türkiye’ de işyeri hekiminin görev yetki ve sorumluluklarını tartıştık. İş Yeri hekimi olmaya karar vererek yola çıkan bir işyeri hekimin serüvenini öğreneceğiz. İş Yeri hekimi Godot’ u beklemeli mi? Beklememeli mi? Erişkin eğitimi, sağlık sorunu olan olguların işe dönüşleri ve rehabilitasyon; ekonomi açısından işyeri hekiminin önemi, çalışanların sağlığı bağlamında işyeri hekiminin diğer kişi ve kuruluşlarla iş birliği yapması gibi konulara dikkatinizi çekmeyi hedefledik.
Gördük ki, işyeri hekimi olmak basit bir iş değildir; etik değerleri olan, farklı bilgi ve becerilere sahip, ekip çalışmasına yatkın fikir lideri olan hekimler olmalıdır onlar.

Ülkemizde yasal olarak belirlenen sınırlar içerisinde son derecede geniş bir bilgi ve beceri havuzunda tek başına olan işyeri hekiminin tüm yalnızlığına karşın
verdiği mücadele takdire şayandır. Ancak bu kadar geniş bir alanda yetkinleşmek için gerekli koşulların, “iyileştirmenin” ötesinde bir sistematiğe ihtiyacı olduğu da tartışılmaz bir gerçekliktir. İdeal, ulaşılması hedeflenen en iyidir. En iyi, insanın vicdanındadır. Dolayısı ile yasal çerçeveden ideale giden yolun taşlarını bireyler kendileri döşerler. Ancak günümüz dünyasında bireysel çözümlere bırakılan bir mesleksel alan tehlikelerle dolu demektir. Bu nedenle bireysel gelişimin akademik bir yapı içerisinde sağlanması ve sürdürülmesine çalışmak gerekmektedir.
Bazı evrensel gerçeklikler dışında bu kitabın sınırlarını konu ile ilişkili yasalar çiziyor. Bu nedenle kitabın içeriği zamanla evrilecektir. Dolayısı ile bu kitap
felsefi olarak dünü, bugünü ve yarını kapsamakla birlikte, pratik açıdan bugünü ve yakın geleceği kucaklamaktadır.