Tarih Felsefesi Kadir Canatan

Hukuk Felsefesi, bir yandan mevcut hukuk sistemlerinin temel varsayımlarını sorgularkendiğer yandan da ideal bir hukuk sistemine ulaşmanın imkânlarını araştırır. Bu iki çalışma çoğuzaman yan yana gider. Mevcut hukuk sistemi, toplumsal ihtiyaçların bir eseridir. Bunuakademi yıllarında hukuk dersimizin ilk tartışmalarında öğrenmiştim. Daha ilk derste hocabize bir ödev vermiş ve tartışmak üzere bizi gruplara ayırıp sınıf dışına göndermişti. Ödevkurgusal bir olay üzerine kurulmuştu: "Uçakla bir Uzak Doğu ülkesine gidiyorsunuz. Uçakgideceğiniz ülkeye varmadan bir adaya düşüyor ve bir grup yolcu kurtuluyor. Kadın, erkek veçocuklardan oluşan bu küçük grup ayakta kalmak için ne yapar?" Gruplarda bu konuyutartışmış ve sınıfa dönmüştük. İstisnasız her grup, adada yaşamak için bir işbölümü yapılmasıve bu işbölümüne uymak istemeyenlere ceza verilmesi gerektiğini belirtmişti. Hocanın davarmak istediği nokta buydu: Hukuk kuralları, birlikte yaşamanın ürünüdürler!