Tanzimattan Günümüze Ana Hatlarıyla Türk Eğitim Sistemi - Tülay Gencer

19. yüzyıldan itibaren modernleşme sürecine giren devletlerde

eğitimin tanımı, kapsamı, niteliği değişmeye ve genişlemeye

başlamıştır. Eğitim bu şekilde dönüşerek modernleşmenin

ana taşıyıcı unsurlarından biri haline gelmiştir. Eğitimin

kitleselleşmesi anlamında bu gelişmelerin Osmanlıdaki ilk

etkileri II. Mahmut döneminde görülmeye başlanmıştır. Tanzimat’la

birlikte eğitime ayrıca önem verilmiş, özellikle II. Abdülhamit

ve II. Meşrutiyet dönemlerinde çağdaş değerlerle

donatılmış bir eğitim vermek kadar, eğitimin iktidara sadık

bir kitle yaratma işlevi de önemsenmiştir. Cumhuriyet de bu

süreci miras almış, eğitim politikalarını bu temel üzerine kurmuştur.

Eğitimin kitleselleşmesi ve kurumsallaşması açısından

Cumhuriyetin ilk yılları Türk tarihinde benzersiz bir yere

sahiptir. Daha sonraki dönemlerde eğitim, çok partili hayatın

ihtiyaçları doğrultusunda pragmatik olarak belirlenmiştir.

Tüm bu gelişmeler, Türkiye’de eğitim alanında geniş bir

yazını da beraberinde getirmiştir. Eğitimin tarihsel süreç

içindeki gelişimi pek çok defa ele alınmakla birlikte bu defa

konu; Tanzimat’tan günümüze kadarki süreç içerisinde kanunlar,

hükümet programları, eğitim şuralarını da kapsayacak

ve siyasi konjonktürü de ele alacak şekilde değerlendirilmiştir.