Taahhüdü Ihlal Suçu Gökhan Taneri

Kabahat niteliğinde olan, İİK m. 340'ta düzenlenen borçlunun ödeme şartını ihlali suçu, ülkemizde en fazla işlenen ve üzerinde en fazla tartışma yaşanan suçlardandır. Bu çalışmada, suça ilişkin kanun maddesi, Yargıtay kararları ile suçun sözleşme niteliğinde olup olmadığı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Ek 4 Nolu Protokol 1'inci maddesi ile bu maddeye istinaden Anayasal hak haline gelen sadece sözleşmeye aykırılıktan dolayı hapis cezası uygulanmasının mümkün olup olmadığı konuları değerlendirilmiştir. Her ne kadar İİK m. 340'ta ilk cümlede yer alan 'veya' bağlacı ile İİK m. 111'de sadece alacaklının onayına gerek duyulmayan taahhütlerin düzenlendiği gibi bir intiba ile maddenin devamında alacaklının onayı gereken taahhütlerin hüküm altına alındığı ibarelerine yer verilmiş ise de, İİK m. 111/1 ve 2 fıkraları ile alacaklı onayı gerekmeyen ve 111/3 fıkrası ile alacaklı onayı gereken taahhütlere yer verilmiş olup, 111/4 fıkrası ile her iki taahhütte de taksitlerin zamanında ödenmemesinin, taahhüt sözleşmesini ortadan kaldıracağı ve takip ile sürelerin kaldığı yerden işlemeye devam edeceği anlaşılmaktadır. O halde İİK m. 340/son cümlede yer alan, bir borçtan dolayı tazyik hapsinin süresinin üç ayı geçemeyeceğine ilişkin ibare anlamsız kalmaktadır ve sanık bu suçtan kaç taksidi ihlal ederse etsin sadece bir kez cezalandırılabilir.

Öte yandan 5275 sayılı CGTİHK m. 5 ile 4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanununa göre infaz takibinin icra mahkemelerince takibinin yasal dayanağı da yoktur.