Sulh Ceza Hakimliği Uygulama Rehberi Ersin Yalçın

Hukuk camiamıza faydalı olması adına ilk baskısı 2020 yılında çıkan “Tüm Yönleri ile Sulh Ceza Hakimliği Uygulama Rehberi” adlı kitabımızın ikinci baskısını meslektaşım Hakim Kadir Gencer ile beraber hazırlamış bulunmaktayız. Sulh Ceza Hakimliği kararlarının Bölge Adliye Mahkemesi ve Yargıtay incelemesinden geçmeden kesinleştiği, bu nedenle de sadece “Kanun Yararına Bozma” olağanüstü kanun yoluna gidilebildiği bilinen bir gerçektir. “Kanun Yararına Bozma” olağanüstü kanun yoluna, Adalet Bakanlığı (Ceza İşleri Genel Müdürlüğü Kanun Yararına Bozma Bürosu) tarafından başvurulmakta ve ilgili Yargıtay Dairesince kararın bozulması istenmektedir. Bu nedenle de Kanun Yararına Bozma Bürosu Sulh Ceza Hakimlikleri için önem arz etmektedir. Bu baskımızda da özellikle Kanun Yararına Bozma Bürosunca ve Yargıtayca nelere dikkat edildiği detaylıca irdelenmiştir.

Bilindiği üzere, Sulh ceza hâkimlikleri 6545 sayılı (2014 tarihli) Kanun ile kurulmuştur. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden önce ilk olarak 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’yla Sulh Ceza Mahkemeleri kurulmuş, 1 Haziran 2005 tarihi itibariyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile de yeniden düzenlenmiştir. 2014 tarihinde yapılan değişiklikle beraber (6545 sayılı kanunla yapılan değişiklikle) Sulh Ceza Hâkimlikleri mahkeme statüsünden çıkarılarak bir nevi Soruşturma Hâkimliği, Tedbir Hâkimliği statüsüne çevrilmiştir.

7331 sayılı Kanun değişikliğinden önce Sulh Ceza Hakimliği kararlarına karşı itiraz, ancak sulh ceza hakimliğine yapılabiliyorken, 8/7/2021 tarihli ve 7331 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 268/3-b maddesinde yeniden düzenleme yapılmış olup, tutukluluk ve adli kontrole ilişkin itiraz usulü yeniden düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre, “Sulh ceza hâkimliğinin tutuklama ve adli kontrole ilişkin verdiği kararlara karşı yapılan itirazların incelenmesi, yargı çevresinde bulunduğu asliye ceza mahkemesi hâkimine aittir. İtirazı incelemeye yetkili mercilerin farklı olduğu hâllerde, itirazların gecikmeksizin incelenmesi amacıyla, kararına itiraz edilen sulh ceza hâkimliği tarafından gerekli tedbirler alınır. Sulh ceza hâkimliği işleri, asliye ceza hâkimi tarafından görülüyorsa itirazı inceleme yetkisi ağır ceza mahkemesi başkanına aittir.” hükmü gereği sulh ceza hakimliğinin tutuklamaya ve adli kontrole ilişkin verdiği kararlara karşı yapılan itirazların yargı çevresinde bulunduğu asliye ceza mahkemesi hakimi tarafından inceleneceği düzenlenmiştir. Böylece yatay itiraz usulünden vazgeçilerek dikey itiraz usulü benimsenmiştir.

Bu baskımızda özellikle 8/7/2021 tarihli ve 7331 sayılı Kanun değişiklikleri düzenlenerek, son yıllara ait güncel Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi Kararları da eklenmiştir.

Kitabımızdan Cumhuriyet Savcılarının daha fazla faydalanabilmeleri için, Cumhuriyet Savcılarının Sulh Ceza Hakimliklerinden talepte bulunurken nelere dikkat etmeleri gerektiği daha detaylıca irdelenmiş olup, ayrıca Sulh Ceza Hakimliklerinden isteyecekleri taleplere ilişkin talep karar örnekleri de eklenmiştir.