Spinoza'nın Tanrı Anlayışı; Panteizm, Panenteizm Ve Ateizm Bağlamındapanteizm, Panenteizm Ve Ateizm Bağlamında Musa Kazım Arıcan

Tanrı’nın varlığı ve mahiyeti, kanıtlanması, sıfatları, Tanrı-âlem, Tanrı-insan ilişkisi hem yaygın ve genel olarak Felsefe geleneğinin hem de daha özelde Din Felsefesinin en temel ilgi alanlarından birisidir. Felsefe Tarihinde Tanrı hakkında konuşmamış ya da yazmamış düşünür, filozof ve felsefeci yok gibidir. Bu konu her düşünür ve filozof tarafından kaçınılmaz olarak ele alınmaktadır.

XVII. Yüzyılda yaşayan, tüm eserlerinde en belirgin konu olarak Tanrı düşüncesini işlemiş bulunan ve felsefesi Tanrı düşüncesine dayalı olan Spinoza da bu düşünür ve filozoflardan birisidir. Kimileri onu, çok yaygın olduğu üzere panteist olarak nitelerken, kimileri de ateist, materyalist, natüralist veya akozmik olarak görmektedir. Şayet Spinoza’nın Tanrı anlayışı yeteri gibi anlaşılamazsa onun tüm sistemi ve felsefesi anlaşılamayacaktır.