Siyasal Sosyal Ve Kurumsal Yönleriyle Iktisadi Krizler - Semra Boğa

Yaratmış olduğu servetle tarihte bilinen en dinamik ve üretken
ekonomik sistem olarak kendini kanıtlamış olan kapitalizm, hem bireyler
hem de ekonomiler için yıkıcı bedellerle gelmiştir. Sürekli artan
kârlarla, başka bir deyişle ekonomik büyüme umuduyla motive
olan sistem, hızlı bir şekilde sermaye birikimi yaratırken, yarattığı
kârları ve serveti çok daha hızlı bir şekilde geri alabilmektedir. Ekonomik
kriz dönemleriyle karakterize edilen bu süreç birçok iktisatçıya
göre sistemin sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için gereklidir.
Dolayısıyla, bu sürece müdahale edilmemesi; sistemin "doğal
seleksiyon” sonucu hayatta kalabilen kurumlarla varlığını devam ettirmesi,
birçok iktisatçının savunduğu bir görüştür. Diğer taraftan
krizlerin önlenmesi konusunda devlet müdahalesinin gerekli olduğunu;
firmaların batmasına göz yumulmaması gerektiğini savunan
iktisatçıların da sayısı oldukça fazladır. Bu bağlamda geçtiğimiz son
yüzyıl, her iki yaklaşımın da defalarca test edildiği bir dönem olmuştur.
Hafızalarda hâlen oldukça taze olan 2008 Küresel Finans
Krizi, devlet müdahalelerinin yoğun olarak uygulandığı, "batamayacak
kadar büyük” sloganıyla birçok kurumun "ipten alındığı” bir
kriz tecrübesi olarak tarihe geçmiştir. Ancak tüm kurtarma operasyonlarına
ve krizin çıkış ülkesi Amerika Birleşik Devletleri de dâhil
olmak üzere hemen hemen tüm gelişmiş ülkelerde tarihi düşük seviyelerde
bulunan faiz oranlarına rağmen ekonomilerin istenilen ölçüde
canlandırılamamış olması, uygulanan reçetelerin yeterli olmadığının
ve 2008 Küresel Finans Krizi’nin yaralarının sarılamadığının
açık bir göstergesidir. Üstelik küresel borcun küresel milli gelirin
üç katına çıktığı bir ekonomik ortamda yeni bir küresel durgunluğun
bekleniyor olması iktisadi kriz konusunu hiçbir bireyin, kurumun
ya da devletin kayıtsız kalamayacağı bir konu olarak gündemde
tutmaya devam etmektedir. (Editörden)