Şeytana Uyanlar Server Bedi, Peyami Safa

Şeytana Uyanlar, 22 Şubat-30 Nisan 1931 tarihleri arasında Yusuf Ziya Ortaç’ın yönettiği Yılmaz gazetesinde 65 tefrika hâlinde yayımlanmış benzersiz bir Peyami Safa metnidir. Roman, Batı edebiyat kanonunun en büyük eserlerinden Faust’a dair uyarlamaların, anlatının neredeyse tüm unsurlarını taşıyan dilimizdeki ilk modern örneğidir. Peyami Safa, Batı geleneğindeki dünyevi bilgi-ilahi idrak karşıtlıklarının çemberine girmeden Türk okuru için daha ilgi çekici olan yoksulluk ve yoksunluğu yoldan çıkarıcı motif olarak kullanmış, yasaklı bilgi olarak da cinselliği, Şeytan’ın yol açtığı düşüşün merkezine kadını yerleştirmek suretiyle ele almıştır.  Serdar Soydan tarafından yayıma hazırlanan Şeytana Uyanlar, Burcu Alkan’ın ifadeleriyle “Türkçede dengi olmayan önemli bir Faust metni olmakla beraber Türkiye’nin kültürel altyapısından çıkmamıştır. Peyami Safa’nın entelektüel zenginliğinin ve dünya edebiyatına dair farkındalığının bir ürünüdür. Türkçe bir Faust anlatısıdır fakat ne kadar Türkiyeli olduğu tartışılır. Yine de Şeytana Uyanlar bir Faustyen metin ya da Safa romanı olarak değerlendirildiğinde klasik hatta sıradan sayılabilecekken ‘Faustyen bir Safa metni’ olarak önemlidir.”