Sermaye Piyasası Araçları Ali Ihsan Karacan

Sermaye piyasası temelde fon arzedenleri, fon talep edenleri, birbirleriyle karşılaştıran, onları buluşturan, onların birbirleriyle iş yapmalarını sağlayan kurumlar, araçlar, hizmetler ve sözleşmelerden oluşan bir ağdır. Bu karşılaşmayı ve tarafların ilişki kurmasını sağlayan unsurlardan birisi “Sermaye Piyasası Araçları” (SPA) olarak nitelenen finansal varlıklardır. Sermaye piyasası araçları olmaksızın fonlar piyasada hareket edemez, el değiştiremez ve fiyatlanamaz. Böylesine önemli bir işleve sahip olan ve sermaye piyasalarının merkezinde bulunan sermaye piyasası aracı kavramı düzenlemeler tarafından tanımlanmış ve ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir. Finansal varlık veya bir finansal araç olarak sermaye piyasası araçları konusunda önce Avrupa Birliği ve ABD düzenlemeleri ve daha sonra da Türkiye’deki SPA kavramı ele alınmıştır. SPA’nı oluşturan menkul kıymetler (pay, pay benzerleri, borçlanma araçları, menkul kıymetleştirmeye dayalı borçlanma araçları) ve türev araçlar ile yatırım sözleşmeleri, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından SPA olarak belirlenen diğer araçlar ve bu araçların verdiği haklar, yükümler ile nitelikleri ve bu araçların ihraçları ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.