Sergüzeşt Samipaşazade Sezai

Daha önceleri Ahmet Mithat Efendi’nin laübali ve şişirme yazıları bir tarafa bırakılacak olursa bizde edebi denilebilecek roman denemesi ilk defa Namık Kemal’in kalemiyle görünmüştü. Fakat onun romanları da, coşkun vatan duygularının ruhlarda uyandırdığı heyecandan tecrit edilecek olursa, batının roman tekniğine ve bugünkü roman anlayışımıza göre fazla bir kıymet ifade etmez... Bu, romancı için şüphesiz bir noksandır. Fakat bu noksan, Namık Kemal’in meftun olduğu ve tesiri altında kaldığı Victor Hugo’ya atfedilemez. (Romantisme), (Iyrique) ve epik (epique) şiire verdiği kuvveti gerçi romanda gösterememiştir. Bununla beraber Hugo’nun “Sefileri“i ne kadar canlı ve ne kadar hayati sahnelere maliktir. İnkar edilemez. Halbuki Hügo edebiyatının etkisi altında kalan Namık Kemal’in hiçbir romanında - coşan ve coşturan vatan duyguları müstesna - canlı ve hayali sahneler görülmez.