Selçuklu Ve Osmanlı Döneminde Şam Valileri Salahaddin El-Müneccid

Güneşin doğduğu topraklarda bir cennet varsa, orası şüphesiz Dımaşk’tır

Güneşin doğduğu saatte bir ışık aydınlatıyorsa karanlığı o da şüphesiz Dımaşk’tandır

                                                                                                          İbn Cübeyr

Şam (Dımaşk) tarih boyunca Doğu Akdeniz hinterlandının en parlak şehirlerinden biriydi. Haçlıların, Haşhaşîlerin, Fâtımîlerin, Türklerin ve sair siyasi iradelerin her zaman ele geçirmek istediği bu şehir, bugüne kadar sayısız savaşa sahne olmuştur. Şam’a sahip olmak isteyenler, muharebeler sırasında şehri defalarca harabeye çevirseler de Şam her seferinde ayağa kalkmayı, ışığını yeniden saçmayı bildi. Salâhaddîn el-Müneccid’in derlediği ve yayıma hazırladığı Selçuklu ve Osmanlı Döneminde Şam Valileri başlıklı bu çalışma, Şam’ı Türk hâkimiyeti altında yöneten valilerinin biyografilerini dönemin önemli kaynakları üzerinden ele alıyor.

Şamlı âlim Salâhaddîn el-Müneccid’in bir dizi tenkitli neşrinin ve yazısının bir araya gelmesiyle vücut bulan bu eser; İbn Asâkir’in Târîhu Dımaşk (Dımaşk Tarihi), İbn Cum’a el-Makkâr’ın el-Bâşât ve’l-Kudât (Paşalar ve Kadılar) ve İbn el-Kârî’nin el-Vüzerâ ellezîne Hükmû Dımaşk (Şam’ı Yöneten Vezirler) kitaplarında Selçuklu ve Osmanlı dönemi Şam valilerine dair kayıtların derlenmesiyle ortaya çıkmıştır. Şehrin idarecilerinin bireysel biyografilerine odaklanmakla kalmayan bu kayıtlar, Şam’ın siyasi, sosyal, ekonomik tarihine ışık tuttuğu gibi şehrin karşılaştığı doğal afetlere de değiniyor. Mustafa İsmail Dönmez’in Arapçadan Türkçeye çevirdiği eser, Şam’ın Türk tarihini, bugüne kadar hak ettiği değeri görmeyen kaynaklar üzerinden gün yüzüne çıkarıyor.