Şair Ve Patron Halil Inalcık

Şair ve Patron, Türkiye’nin tarih alanındaki en saygıdeğer temsilcisi Halil İnancık tarafından kaleme alınmıştır. Bu küçük ama edebiyat için çığır açıcı risalede İnalcık hocamız, Osmanlı Divan Şairlerini ve Şiirini sosyolojik bir yaklaşımla ele almakta, ana kaynakları kullanarak patronajın bu sanat tarzı üzerinde belirleyici etkisini analiz etmektedir.
Osmanlı İmparatorluğu’ndaki sanat ve iktidar ilişkisini Max Weber’in “patrimonyal devlet yapısı“ tanımlamasından yola çıkarak inceleyen İnalcık, patrimonyal bir yapıya sahip toplumlarda bilim adamı ve sanatçının üretimini “mutlak egemen bir hükümdar“ın belirlediğini şu sözlerle vurguluyor: “Genelde, bilim adamı ve sanatçı, belli bir toplumda egemen sosyal ilişkiler ve belli bir kültür çerçevesinde sanatını ifade eder. Osmanlı toplumu gibi patrimonyal türde bir toplumda, başka deyimle, sosyal onur, statü ve mertebelerin mutlak egemen bir hükümdar tarafından belirlendiği bir toplumda bu gerçek daha da belirgindir“.
1940’ta DTC Fakültesi’nde doktarasını (basımı: Tanzimat ve Bulgar Meselesi, Ankara: TTK 1942) veren İnalcık, aynı yıl aynı fakültede Tarih bölümünde asistan, 1943’te Doçent, 1952’de profesör olmuştur. 1972’de Chicago Üniversitesi, Tarih bölümüne University Professor unvanıyla davet edilmiş, 1986’da emekli olmuştur. 1953-1993 yıllarında ziyaretçi profesör olarak Columbia, Princeton, Pennsylvania, Salt Lake City ve Harvard Üniversiteleri’nde Osmanlı Tarihi dersleri vermiştir.
Halil İnalcık şimdiye dek on yedi kitap ve yurt-içi ve yurt-dışı bilim dergilerinde ve ansiklopedilerde üç yüz kadar makale yayınlanmıştır. Son kez dört meslektaşı ile birlikte yayınladığı An Economic and Social History of Ottoman Empire ( Cambridge University Press 1994 ) 1997’de iki cilt halinde basılmıştır.
İnalcık’ın 1973’te çıkmış olan The Ottoman Empire: The Classical Age, 1300-1600 ( Londra Weidenfeld and Nicolson, 1973 ) İngilizce dört kez yeniden basılmıştır. ( Son kez 2001’de
History of Civilization, serisinde ). Kitap Balkan dillerine ( Sırpça, Yunanca, Romence, Arnavutça ve Hırvatça ), Ukraynaca’ya ve Arapça’ya olmak üzere yedi dile çevrilmiş, Osmanlı tarihi ve kültürü üzerinde dünya tarih literatüründe standart bir eser olarak kabul edilmiştir. Leiden’de çıkan Encyclopaedia of Islam’ yazdığı kırk üç makalesi Osmalı tarih, kültür ve biyografisi üzerinde İnalcık’a oryantalistler arasında seçkin bir yer sağlamıştır. İnalcık, S. Faroqhi ile beraber, Leiden’da Brill yayınevi için The Ottoman Empire and Its Heritage adı altında bir seriyi idare etmekte olup bu seride şimdiye kadar 22 eser yayınlanmıştır.
İnalcık, Studia Islamica, Archium Ottomanicum ( H. Kun ile birlikte kurucu ) Turca ( Paris ), East Europen Quarterly ( USA ), Islamic Studies ( Pakistan ) gibi yabancı bilim dergileri ve DTCF Dergisi, T.T.K Belgeler, Osmanlı Araştırmaları Dergisi ( kurucu ) , Doğu Batı gibi yerli dergilerin yazı kurulu üyesidir.
(Arka Kapak)