Prens: Machiavelli'nin Muazzam Muamması Utku Özmakas

“Machiavelli, neredeyse romantik denebilecek bir tavırla prensin…
güzel başarısızlığını över. Oysa ki düşünürün genel geçer imgesi,
başarı uğruna her şeyi yapmaya hazır bir muhteristen söz
edildiğini düşündürür. Zaferi elinin tersiyle iten bu adam da kim?
Machiavelli’nin içinde Machiavelliler mi var; yoksa genel geçer
imgede mi bir sorun var? Demek ki, ‘Makyavelci Machiavelli’ imgesine
o kadar da güvenmememiz gerekiyor.”
Machiavelli ve büyük eseri Prens’in, “amaca giden her yol mubahtır”
anlamındaki Makyavelcilik’le özdeşleşerek ünlenmiş olduğunu
biliyoruz. Bu kitap, Machiavelli’nin düşünsel ufkunun asla bununla
tüketilemeyeceğini, dahası onun aslında Makyavelci olmadığını bir defa
daha gösteriyor. Hem Prens’i, hem başta Leo Strauss olmak üzere
hakkındaki literatürü didik didik okuyarak, düşünürün kavramsal
avadanlığını merakla elden geçiren bir metinle karşı karşıyayız: Virtù
(beceri), fortuna (talih), ironi, politik bellek, şiddet, din, sözleşme,
karşılaşma, ordu-bürokrasi, yanıltma politikası, somut gerçeklik, imge,
maske, sağduyu, astroloji, kozmoloji… Ve başta beceri-talih ikiliği
olmak üzere, kavramsal kutuplar arasındaki gerilimler, buluşmalar ve
buluşamamalar…
Utku Özmakas, Machiavelli’nin kavramları müphem bırakan,
metaforlarla ilerleyen düşünme tarzındaki hikmetin zevkine varır
ve vardırırken, bu düşüncedeki zengin olanakları, olasılıkları arıyor.
Tartışarak anlatan diliyle, bu arayışında okuru da yanına katıyor. Zaten,
sadece Prens’i anlama kılavuzu değil “sizi çarpan, zorlayan, ilk etapta
kuşatamadığınız bir metin karşısında hevesini kaybetmeme kılavuzu”
olarak tanımlıyor kitabın amacını.