Osmanlının Balkanlardan Çekilişi Erol Özbilgen

93 Harbinde Osmanlı ordusunun başkomutanlığını yürüten Süleyman Hüsnü Paşa’yı (1838-1892) kimileri Rus ordusunun Balkanları aşmasına engel olamadığıyla itham ederken, kimileri de kaybedilen toprakları geri almak için bizzat ordusunun başında kahramanca savaştığı için “Şipka Kahramanı“ olarak anmıştır. Sultan Abdülaziz’i askerî darbeyle tahtından indiren de odur. İlim Yayma Cemiyeti ve Dârüşşefaka Lisesi’nin kurucularından olan Paşa aynı zamanda, İslamiyet ve Osmanlı öncesindeki Türk Tarihi’ni inceleyen ilk bilimsel araştırma olarak ünlenen Târih-i Âlem’in de müellifidir. Ayrıca Türkçenin özgün dilbilgisini inceleyen bir yapıtı vardır. Asker olmanın ötesinde bir öğretmen, mütercim, edebiyatçı ve tarihçidir. Paşa’nın askerî ve siyasî hayatını, kişiliğini ve yapıtlarını ayrıntılı bir şekilde değerlendiren bu kapsamlı portre, Osmanlı’nın hâlâ büyük ölçüde meçhulümüz olan bu karışık dönemini anlamak isteyenlere Süleyman Paşa’nın hayatı ekseninde ciddi açılımlar sunacak nitelikte.