Osmanlı'da Salgın Hastalıklarla Mücadele Kollektif

OSMANLI'DA SALGIN HASTALIKLARLA MÜCADELE

Geçmişten bugüne insanlığın en büyük afetlerinden biri de köyleri, kasabaları, şehirleri, ülkeleri ve orduları kısa bir sürede yok eden salgın hastalıklardır. Hayvandan, topraktan, sudan veya insandan insana geçen veba, sıtma, tifo, çiçek, kolera, difteri, kızıl, kızamık, dizanteri, verem ve grip gibi salgın hastalıklar tarih boyunca toplum hayatını tesirine alarak, demografik, sosyal ve ekonomik sıkıntılar doğurmuş, geçici ve daimi göçlere sebep olmuştur.

Tarihin gördüğü en muazzam devletlerden biri olan ve Anadolu, Rumeli, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Adalar, Arabistan gibi çok geniş bir coğrafyaya yayılan Osmanlı Devleti de bulunduğu konum itibariyle salgın hastalıkların tesiri altında kalmış, seyyahlar, misyonerler, tacirler vasıtasıyla gelen bulaşıcı hastalıklara karşı durmak için fevkalade bir gayret göstermiştir.

Tıp Tarihi, sosyal tarihimizin ana omurgalarından birisidir. Bu sahaya mühim bir katkısı olacağını düşündüğümüz ve sahasında uzman on akademisyen ve araştırmacının hazırladığı makalelerden meydana gelen bu çalışma bulaşıcı hastalıkların dünyada ve Osmanlı coğrafyasında niçin, nasıl, nerelere ve kimlerle yayıldığı; salgınları önlemek için ne gibi tedbirlerin alındığı ve bunun siyasi, içtimai ve ekonomik sonuçlarının neler olduğu gibi sorulara cevap olabilecek niteliktedir.

İbrahim Başağaoğlu, Ahmet Uçar ve Osman Doğan’ın editörlüğünde hazırlanan ve sahasında mütehassıs akademisyenler tarafından kaleme alınan bu çalışma, Osmanlı’nın insan sağlığına verdiği ehemmiyeti ve salgın hastalıklara karşı gösterdiği mücâdeleyi gözler önüne seriyor. Osmanlı tarihi ve sağlığı üzerine araştırma yapanların ve geçmişini merak edenlerin kütüphanelerinde bulundurması gereken mühim bir eser.