Osmanlı Türkçesi Vezinler - I Levent Kurgun

Ders olarak Osmanlı Türkçesi, Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde okuyan bir öğrenciye, öğrenim hayatı boyunca önemli katkılar sağlamaktadır. Bu ders, içeriği itibarıyla bir dil dersi olmasına karşılık, edebiyat alanında da temel bilgileri kapsar.

Çeşitli bölümlerin müfredatlarında da yer alan Osmanlı Türkçesi dersi, Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinin birinci ve ikinci sınıflarında genellikle dört dönem üzerinden verilmektedir. Bu süre zarfında, en başta öğrencinin Arap alfabesinden uyarlanan Türk alfabesini –eski yazıyı– yazıp okuyabilmesi sağlanmaya çalışılır. Çünkü devrenin dil özelliklerini öğrenebilmek için bu bilgiyi edinmek gerekmektedir. Asıl amaç ise, öğrenciye Osmanlı Türkçesi devresinde yazılan eserleri –yalnızca okumak değil- okuyup anlamlandırabilme yeterliliğini kazandırmaktır. Amaç bu olunca, Arapça ve Farsçadan giren dil unsurlarının neler olduğu, bunların Türkçedeki işlevleri husularında da bilgi sahibi olmak lazım gelir.

Bu sebeple, Osmanlı Türkçesi derslerinin bir bölümü, Arapça ve Farsça unsurların öğretilmesi üzerinedir. Farsçadan dilimize giren unsurlar genellikle masdarlar, isimler, sıfatlar, tamlamalar gibi başlıklar altında değerlendirilirken, Arapçadan girenler için durum biraz daha karışıktır. Arapça unsurlar, Türk Dili ve Edebiyatı öğrencisinin bilmesi gerektiği kadar Arapça dilbilgisi kuralları gösterilerek açıklanmaya çalışılır. Bunların içinde özellikle vezin bilgisi çok önemlidir. Bu bilgiye sahip olunmakla eski yazı bir metin büyük ölçüde anlamlandırılabilir.