Osmanlı Saray Sakinlerinin Konuştuğu Özel Lisan Işaret Dili Hasan Basri Karadeniz

Eski Türk hakanlarının basit düzeyde, diğer bir ifade ile komutlar şeklinde de olsa işaret dilini kullandıkları Kutadgu Bilig’de mevcuttur. Osmanlı sarayında ise zamanla işaret dili yaygınlaştı ve hemen herkes bu lisanı konuşmaya başladı. Padişahlar işaret dilini sarayda şehzâdelik dönemlerinden itibaren öğrenmekteydi. Bu sebeple Osmanlı hükümdarları, bu dili çok iyi konuşabilmekte ve işaretlerin ne anlama geldiğini bilmekteydiler. Öyle ki kendisinden farklı bir yerde bu dili konuşanları dahi rahatça anlayabilmekteydiler.Bu çalışmada, dönemin kronikleri ve Osmanlı devlet teşkilatına dair bazı kaynak eserler, Batılı elçilerin raporları, hatıratlar ve seyahatnamelerden yola çıkarak işaret dilinin sarayda ne kadar etkin olduğu konusunda detaylı bilgiler verilmiştir