Osmanlı Iç Borçlanma Sisteminde Modernleşme 1839-1881 Esma Gül Yetiş Doğan

XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti büyük çaplı siyasi, askeri ve toplumsal değişimler yaşadı. İç borçlanma sisteminde menkul kıymetlere dayalı finansal araçlar da bu devirde ortaya çıkmıştı. Devlet borçlanmasının modern çağda geçirdiği değişim ve dönüşümler kamu maliyesi tarihinin temellerini oluşturur. Bu yüzden de iktisadi modernleşmemizin ve toplumsal değişimlerin ihmal edilmiş olsa bile dikkat çekici başlıklarından biri de iç borçlanma enstrümanlarıdır.

Tanzimat Fermanı’ndan mali iflasla beraber kurulan Düyûn-ı Umûmiyye İdaresi’ne kadar geçen süre elinizdeki kitabın tarihsel çerçevesini çizer. Birçok devlet kurumunun yeniden şekillendiği, Kırım Savaşı’yla birlikte Avrupa devletleriyle yeni borç ilişkilerinin kurulduğu bu dönemde menkul kıymetlere dayalı iç borçlanma sisteminin gelişimi bu eserde iktisat biliminin yöntemleriyle incelenmektedir. Finansal modernleşmeyle beraber gelen tahvil ihraçları, modern savaşların aşırı maliyetlerine karşı kâğıt para emisyonundaki değişimler, bunlara bağlı yeniden oluşturulan bütçe yapıları rakamsal analizlerle ele alınmıştır. Osmanlı İç Borçlanma Sisteminde Modernleşme, 1839-1881 Türk modernleşme tarihinin finansal bir panoramasını çizerek ve arşiv verilerini ilk kez bütüncül bir veri olarak kullanarak iktisat tarihimizde önemli bir pencereyi açıyor.