Orta Doğu Petrolü'nün Uluslararası Politikadaki Yeri Şükrü Sina Gürel

ABD’nin Batı dünyası içindeki başat durumunun sarsılması ve öteki bölgelerdeki etkisinin azalması, Sovyetler Birliği’nin ABD’ye eşit düzeyde bir stratejik güç olarak belirmesi, Çin Halk Cumhuriyeti’nin üçüncü süper devlet olma yolunda çaba göstermesi ve uluslararası sistemde ortaya çıkan daha pek çok yapısal değişikliğin çözümlenmesiyle siyasal ve ekonomik ilişkilerin çakıştığı alanın analizini amaçlayan bu araştırma, günümüz hammaddelerinin en önemlilerinden biri olan petrolün çevresinde oluşan uluslararası ilişkileri çözümlemeye yönelmektedir.
Bu araştırmada, 1973 Arap-İsrail Savaşı’nın, daha önce bölgede ortaya çıkmış bulunan siyasal bunalımlardan değişik nitelikte bir sonuç doğurarak, genel bir petrol bunalımına yol açmasının nedenlerinin araştırılmasına özel bir önem verilmektedir. 1973’ten önce de Orta Doğu’da petrol vardı ve Orta Doğu birçok siyasal bunalım ve savaş yaşadı. Öyle ise, neden 1973 Arap-İsrail Savaşı dünyayı etkileyen bir petrol bunalımına yol açtı?
Ayrıca, öteki Üçüncü Dünya ülkeleri de OPEC devinimini örnek alarak, kendi hammaddelerini OPEC devletleri gibi kullanabilirler mi? İşte araştırmacının yanıt bulmaya çalıştığı temel sorular bunlardır. Bundan başka, petrol bunalımının gerek dünya politikası gerek Orta Doğu’nun bölgesel politikası üzerindeki etkilerini araştırmak da amaç edinilmiştir.