Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Turan Şahin

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi Türk-İsviçre Borçlar Kanununda açıkça düzenlenmiş olup, Alman Medeni Kanununda (BGB) düzenlenmemiştir. Kişiler yaşamlarının ilerleyen yıllarında bedeni olarak zayıf duruma düşebileceklerinden dolayı bakım ve gözetimlerini sağlamak maksadıyla ölünceye kadar bakma sözleşmesi yapmaktadırlar. Her ne kadar İsviçre’de bu sözleşmenin önemi kalmadığı, daha ziyade kırsal kesimde yapıldığı ifade edilse de ülkemizde sıklıkla karşılaşılan bir sözleşmedir. Bu sözleşmenin tercih edilmesinin nedenlerinden biri yaşlılıkta bakım teminidir. Bir diğer tercih nedeni ise tasvip edilmemekle beraber muvazaalı olarak mirasçılardan mal kaçırmak amacıdır.

Konu, 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu kapsamında çalışılmıştır. Çalışmada gerek Türk Hukuku gerekse İsviçre Hukuku dikkate alınmış, güncel yargı kararları yeri geldikçe işlenmiştir. Kanaatimizce ilerleyen yıllarda, bakım borçlusunu daha ziyade bakım kurumlarının oluşturacağı ölünceye kadar bakma sözleşmesinin ismini sıklıkla duyacağız. Nitekim kişiler gerek ailelerine yük olmamak düşüncesiyle gerekse aile ve toplum hayatındaki değişmelerden dolayı bu sözleşmeye yönelebilecektir.

Taraflarını bakım alacaklısı ve bakım borçlusunun oluşturduğu ölünceye kadar bakma sözleşmesinin, borçlar hukuku dışında aile hukukunu, icra iflas hukukunu ve miras hukukunu ilgilendiren boyutları vardır. Bundan dolayı karmaşık bir yapıya sahiptir. Sözleşme ayrıca üçüncü kişilerin (nafaka alacaklısı, alacaklılar ve saklı paylı mirasçıların) iptal ve tenkis iddialarına açıktır. Karakteristik özelliği ölünceye kadar bakma ve gözetme olan sözleşme sürekli bir sözleşme olduğundan sona ermesi halinde tasfiye meselesi de önem arz etmektedir.

Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde sözleşmenin tanımı, Türk-İsviçre ve Alman hukukundaki yeri, çeşitleri, hukuki niteliği, unsurları, kurulması, şekli ve bazı sözleşme türleri ile karşılaştırılması üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise, ölünceye kadar bakma sözleşmesinde tarafların hakları ve borçları, ifa yeri, ifa zamanı ve zamanaşımı meseleleri incelenmiştir. Üçüncü ve son bölümde, ölünceye kadar bakma sözleşmesine karşı ileri sürülebilecek talep ve iddialar ile ölünceye kadar bakma sözleşmesinin sona ermesi ve sona ermenin sonuçları ortaya konulmuştur. " (Tanıtım Yazısı)