Müzekkin Nüfus Eşrefoğlu Rumi

Türklerin İslâmiyet’i kabul edip “diyâr-ı Rûm”u yurt edinmeye başladığı XI. yüzyıldan itibaren Orta Asya’daki Türk illerinden Anadolu’ya gaza erleriyle beraber alperenler, teşkilatçı dervişler de gelmeye başlar. Bu yolla Anadolu’da kurulmaya başlanan gönül medeniyeti Osmanlı Devleti’nin kuruluşuna, hattâ İstanbul’un fethine kadar devam eder. İşte bu yeni toprakların manevî çehresinin oluşumunda daha ilk günlerden başlayarak en büyük rolü, özellikle Anadolu’nun dört bir köşesinde faaliyete başlayan tarikatlar oynar. Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî etrafında kurulan Mevlevîlik,  Hacı Bektaş-ı Velî etrafındaki Bektaşîlik, Hacı Bayram-ı Velî çevresindeki Bayramîlik bu süreç içinde akla ilk gelen isimlerdir.

Bu ameliye sırasında Irak’ta XII. yüzyılda Abdülkadir-i Geylânî’nin kurduğu Kādiriyye tarikatının Anadolu’daki bir kolu olan Eşrefiyye’nin de bu yeni oluşumda önemli rolü olur. Anadolu halkının asırlarca elinden düşürmediği, Mevlid, Muhammediye, Ahmediye ve Envârü’l-Âşıkîn gibi temel kitaplar arasında yer alan diğer bir eser de Eşrefiyye tarikatının kurucusu Eşrefoğlu Rûmî’nin kaleme aldığı “nefisleri arıtıcı” anlamına gelen Müzekki’n-Nüfûs’tur.