Modern Türk Edebiyatı Oktay Yivli

“Modern Türk Edebiyatı, 1850’lerden günümüze kadar Türk edebiyatının şiir, roman, öykü, tiyatro ve eleştiri gibi önemli türler üzerinden geçirdiği serüveni ayrıntılı olarak yansıtma savını taşıyan bir edebiyat tarihi çalışmasıdır. Kitap; tarihsellik niteliğinden ötürü kronolojik olarak düzenlenmiş, kimi zaman edebiyat dışı kimi zaman edebiyat içi ölçütler kullanılarak ve bu ölçütlerde belirlenen uzlaşımlara uyularak yazılmıştır. Türler odağında geliştirilen çalışmada, anılan tarihsel süreç içinde kendine yer açmayı başarabilen şair, yazar, eser ve topluluklar irdelenmiştir. Nihai olarak kitap Tanzimat, ara nesil, Servetifünun, İkinci Meşrutiyet ve Cumhuriyet olmak üzere beş dönem etrafında şekillenmiştir.

Siyasal ve toplumsal arenada Türk modernleşmesi Tanzimat’la birlikte hız kazandığı için bu durum edebiyata da yansımış, klasik edebiyattan farklı ilk ürünler on dokuzuncu yüzyılın yarısından itibaren verilmeye başlanmıştır. Tanzimat’ın gölgesinde ortaya çıkan ilk kuşak, yararcı bir anlayışla toplumu aydınlatmak işine girişmişken ikinci kuşak, estetiği öne alarak bireyci bir edebiyat yapmaya çalışır. Ara nesilde görülen kafa karışıklığı ise Servetifünun’la bir netliğe kavuşur ve Batı edebiyatı model alınarak modernleşme sürdürülür. İkinci Meşrutiyet’te saf sanat anlayışı devam etmekle beraber ulusal bir edebiyatın imkânları hem düşünsel anlamda hem de uygulamada aranmış, bundan sonraki evrede güçlenecek kimi anlayışların temeli atılmıştır. Cumhuriyet dönemi ise modern Türk edebiyatının her alanda serpilmesine sahne olmuş ve birbirinin yerini almak isteyen topluluk, anlayış ve hareketler sayesinde dinamik, yaratıcı ve özgün bir sürecin adı olmuştur.”