Mısırın Sömürgeleştirilmesi Timothy Mitchell

19. yüzyılın Mısır’ına ilişkin bir kitap 21. yüzyılın Türk

okuruna ne verebilir? Mısır’ın Sömürgeleştirilmesi’nde

iki mesele incelenmektedir. Kitap öncelikle modern

siyasi iktidar biçimlerinin nasıl işlediğini araştırmaktadır.

Modern ulus-devlet elindeki güçlere nasıl kavuşmuştur?

Siyaset biliminin alanına giren devletin formel güçleri ile

resmî yönetim kurumlarının dışında kalan daha örtük

ve yaygın iktidar biçimleri –okullarda ve iş yerlerinde,

toplumsal örgütlenmede ve ekonomik planlamalarda,

kitlesel eğlencelerde ve kitle kültüründe, kentlerin ve

konutların mekânsal örgütlenmesinde, doğa ve kırsal

kesim üzerindeki denetimde iş başında olan iktidar–

arasında nasıl bir ilişki vardır? Kitabın ele aldığı ikinci

mesele ise bu yeni iktidar biçimleri ile dünyayı anlamanın

modern biçimleri arasındaki ilişkidir. Modern siyasi

iktidar biçimleri, “kişi”ye ve bu kişinin dünyayla olan

ilişkisine yeni deneyimler getirdi. Bu deneyimler, gerçeğin

ve gerçeği bilmenin ne demek olduğuna dair yeni

tasavvurların doğmasına yardımcı oldular mı? Kitapta,

Mısır’ın sömürgeleştirilmesi üzerinden modern iktidar ve

bilgi biçimlerinin kullandıkları yöntemler ve dayandıkları

metafizik incelenmektedir.

Mısır’ın Sömürgeleştirilmesi 1988’de yayımlanışından

bugüne sadece Orta Doğu çalışmalarını dönüştürmekle

kalmadı, modernite tartışmasının Avrupa-merkezciliğini

kırarak kavramın Batı dışındaki serüveni üzerinden

yeni bir tarihini ve tanımını ortaya koydu. Mitchell

böylelikle Said sonrasının eleştirel ajandasından

modern dünya tarihinin kavramların ve disiplinlerin

dolaşımı ve dönüşümünün hikâyesi olarak yeniden

yazılmasını mümkün kılan yeni bir hattın önünü açtı.

Şark’ın kolonizasyonu basit bir işgal değildi, “Şark”ın

icat edilmesini, fiziksel tezahürlerinden azade ve bu

tezahürleri tanzim eden bir “yapı”nın vücuda getirilmesini

gerektiriyordu.