Mirasçılıktan Çıkarma Seher Direnç Zeybek

Miras Hukukunda temel olarak kullanılan miras kavramı; üzerinde ölen kişinin yasal sınırlara bağlı kalmak kaydıyla tasarruf etme yetkisi bulunulan tereke değerlerini ifade etmektedir.

Bu tasarruflar kişi ölmeden önce gerçekleşmekte, ölümü ile hüküm ve sonuçlarını doğurmaktadır. Kanun koyucu miras hakkında düzenlemeler yaparken hısımlık bağı olarak tabir edebileceğimiz, zümreler arasındaki hukuken korunan bağlardan kaynaklı hak ve yükümlülüklerin ölümden sonra birtakım hususlarda da devam etmesi gerektiği yönünde iradesini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte benzer bir yetkiyi mirasbırakana da tanımaktadır. Mirasbırakanın sağlığında kanunda öngörülen koşulların gerçekleşmesi halinde mirasçılarına yasaların tanıdığı hakları yine yasalar çerçevesinde mirasçılıktan çıkarma müessesesi ile ortadan kaldırması mümkündür.

Bu çalışmanın konusu aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüklerin ihlali sebebiyle mirasçılıktan çıkarmanın değerlendirilmesi ve sonuçlarının irdelenmesine ilişkindir.

Mirasçılıktan çıkarma müessesesi aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüklerin temel ilkeler ışığında değerlendirilmesinin yanı sıra mirasbırakanın etkilendiği kısım ve aile bağlarının zedelenmesinin ölçüsü dikkate alınmalıdır. Nitekim miras hukuku kişinin ölümü sonrasında da iradesinin dikkate alınması gereken bir disiplin olması nedeniyle; mirasbırakanın saklı paylı mirasçıyı mirasından mahrum etme iradesi değerlendirilirken geçerli ve etkili sebeplerin varlığının aranacağı muhakkaktır.

Tam da bu noktada mirasbırakanın mirasçılıktan çıkarma iradesinde esaslı iki unsura dikkat çekilmelidir. Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülükler yönünden kanunda belirtilen sebeplerin objektif varlığının yanı sıra bu sebeplerle mirasbırakan da sübjektif etki yaratması nedeniyle mirasçılıktan çıkarma iradesinin oluşması gerekecektir. Bu iki unsur ayrı ayrı tek başına mevcut ise mirasçılıktan çıkarma söz konusu olamayacaktır.

Çalışmada aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüklerin ihlali nedeniyle mirasçılıktan çıkarma müessesesi incelenmeye geçmeden önce birinci bölümde mirasçılık sıfatını sona erdiren sebepleri ve değerlendirmeleri başlığında mirasçılıktan çıkarmanın yanı sıra mirastan feragat, mirastan yoksunluk, mirasın reddi, mirasçılık sıfatını sona erdiren sebeplerin değerlendirilmesi ele alınacak, daha sonra ikinci bölümde mirasçılıktan çıkarma türleri ve yöntemleri üzerinde durulacaktır. Tezin son bölümü olan sonuç bölümünde aile hukukundan kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, bu nedenle mirasçılıktan çıkarma ve hükümleri ayrıntılı olarak incelenecektir.