Metafizikçi Olarak Nietzsche Hüseyin Aydın

Nietzsche Sokrates-Platon temeline dayanan tüm eski kültürü inkâr ederken yanlışlıkla onun metafizik düşmanı bir düşünür olduğu da yaygın bir kanaat haline gelmiştir. Oysa Nietzsche tepeden tırnağa bir metafizikçidir. Nietzsche "Artisten-Metaphysik" dediği estetik karakterli aşkın (transzendental) değil deneme içi (immanent) yaratma aktına dayanan bir metafizik anlayışı getirmiştir. Bu estetik yaratmayı Yunan efsanesinin iki Tanrısı sembolize eder: Dionysos ve Apollon. Dionysos insandaki şehvetten gelen vecd sevinç ve korku karışımı yaratma aktını simgeler ve Nietzsche buna "dionysosca olan (dionysisch)" der. Apollon ise ölçü ve dengeyi temsil eden sanat içgüdüsüdür ve Nietzsche buna da "apollonca olan (apollonisch)" der. Bu iki iç-güdü birbirinin karşıtıdır; ama Nietzsche metafiziği bu iki karşıt içgüdünün birleşip çiftleşmesinin ürünü olarak görür.