Meşrutiyet’ten Günümüze Öğretim Programlarında Vatandaşlık Dersleri Tercan Yıldırım

Tarihsel süreç içerisinde vatandaşlık eğitimi, amaç ve içerik bağlamında birçok değişikliğe uğramıştır. Vatandaşlık eğitimi dersleri; vatandaş ile devlet arasındaki ilişkinin, birbirlerine karşı sorumluluklarının ve toplumsal ilişkilerin düzenlenmesinde temel hukuki bilgilerin de yer aldığı bir ders olmuştur. Bu çerçevede Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinden günümüze kadar siyasal modernleşmenin temel öznesi olarak “vatandaş” kavramı, önemini korumuştur. Zira Osmanlı İmparatorluğu'ndan Cumhuriyet'e geçiş sürecinde yeni rejime yeni insan ve yeni toplum oluşturma çabaları da vatandaşlık bağı üzerine inşa edilmiştir. İlkokuldan itibaren “Musâhabât-ı Ahlâkiyye (Târihiyye, Sıhhiyye ve Medeniyye)” dersi ile başlayan vatandaşlık eğitimi süreci günümüzde “Demokrasi ve İnsan Hakları” dersi ile devam etmiştir. İdeolojik kaygılar ekseninde şekillenen vatandaşlık eğitiminin geçirdiği değişim ve dönüşümü ortaya çıkarmak, okuyuculara ve araştırmacılara bütüncül bir bakış açısı kazandırmak amacıyla bu eser hazırlanmıştır.