Melfüzat Ubydullah Ahrar

IX./XV. asrın başında Taşkent'te dünyaya gelen ve ilk tahsilini doğduğu yerde tamamlayan Hâce Ubeydullah Ahrâr hazretleri yaklaşık bir asırlık ömrü boyunca yaşadığı topraklarda gerek devlet ricâli gerek ulemâ, gerekse toplumun diğer kesiminden insanlar üzerinde etkili olup onları irşat etmiş Nakşbendî tarikatının önde gelen şeyhlerindendir. Ubeydullah Ahrâr hazretlerinin sohbetlerinin, damadı ve halifesi Mîr Abdulevvel Nîşâbûrî tarafından kaleme alındığı bu eser, dînî, irfani, târihî ve ictimai açıdan ehemmiyet arz etmekte olup pek çok nükteyi de içerisinde barındırmaktadır. Bu eserde, Ubeydullah Ahrâr hazretlerinin halleri, fikirleri, zamanın hükümdarları ile ilişkileri ve Nakşbendî şeyhi olması ve irşatla mükellef olması dolayısıyla yaşadığı coğrafyadaki etkin rolü gözler önüne serilmiştir. Ayrıca bazı büyük zatların, ezcümle İbn Arabî ve Bâyezid-i Bistâmî hazretlerinin kıymetli sözleri, kimi zevâtın menkıbeleri ve bazen de tasavvuf edebiyatının şâheserleri olan kitaplardan bazı nükteler serdedilerek yer yer kendisi tarafından izahatta bulunulmuştur.