Medeni Usul Hukukunda Delil Tespiti Kurumunun Fonksiyonları Sinem Turan

Medeni usul hukukunda tarafların ispat faaliyetini gerçekleştirmesine etki eden en önemli araçlardan biri delillerdir. Deliller maddi gerçeklik temelinde hakkın tanınması ve tespiti amacı doğrultusunda tarafların iddia ve savunmalarını ispata yarar. Bu kapsamda muhtemel uyuşmazlıkların çözümü açısından medeni usul hukukunda çok önemli bir yere sahip olan delillerin dava açılmadan önce veya yargılama sırasında henüz inceleme sırası gelmeden önce kaybolma ihtimali bulunmakta ve/veya ileri sürülmesi önemli ölçüde güçleşecek ise Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan delil tespiti kurumu sayesinde bu vakıa ve delillerin henüz inceleme sırası gelmeden önce tespit edilmesi mümkündür.

Medeni usul hukukumuzda delil tespiti kurumu sayesinde delillerin önceden tespit edilmek suretiyle muhafaza altına alınması, kaybolmasının önlenmesi ve bu sayede ispat değerinde meydana gelecek olan muhtemel azalmaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Mukayeseli hukukta delil tespitine benzer kurumlar ihdas edilmiş ve anılan kurumlar ile dava açılmasının önüne geçilmesi, mahkemelerin iş yükünün azaltılması ve usul ekonomisine hizmet etme fonksiyonları esas alınarak düzenlemeler yapılmıştır. Delil tespiti ve mukayeseli hukukta buna benzer müesseseler sayesinde tarafların iddiasını ispata yardımcı olunmakta ve tarafların hukuki yararının korunması sağlanmaktadır.