Kozmos'un Hakikati-Ilm-I Kainat-Ilm-I Nefs-Islam Kozmolojisi William C. Chittick

Kozmos'daki hakikat Yaratıcı'nın kendisidir... Chittick; 'hakikat' kelimesiyle nitelenmeye sadece Allah'ın kendisinin layık olabilecegini, O'ndan gayrısının hepsinin konumlarının muglak oldugunu savunuyor. Kozmos'un Hakikatin'de bugün, İslam'ın ancak kabuguyla yasandıgını ortaya koyuyor. İrfanî tasavvufî gelenegi hayata geçirerek modernitenin putlarından kurtulup 'öz'e nasıl inilebileceginin ipuçlarını veriyor: "La-makâm makâmı, evvelemirde kainatın zuhuruna sebep olan o askın alemdedir. Hakikî mâna, dogmalar, doktrinler, teoriler, savlar veya diger herhangi bir zihnî insa faaliyeti ile asla kavranamaz. Hakikî mâna, ancak aklın faaliyetinin ötesine geçerek, aklın ve bütün dünyanın ardındaki ezelî aklın birleyici idrakinin tahakkukuyla ve insan zatını askın mensei ile yeniden cem edilmesiyle bulunur."