Klasik Ceza Muhakemesine Alternatif Usuller Ercan Yaşar

Pragmatist/faydacı kaygılarla hareket eden ve bu sebeple maddi hakikatin ortaya çıkması, failin hak ettiği yaptırımla yaptırım altına alınması gibi kaygıları olmayan bir hukuk sisteminin (common law) ürünleri olan klasik ceza muhakemesine alternatif usulleri bizim de takip ettiğimiz Kara Avrupası hukuk sistemlerinde meşru göstermek için ilgili usullere dışsal manalar dışında mana yüklemek gerekmektedir. Pragmatist bakış ile hareket eden ve bunun üzerine muhakeme modelleri geliştiren common law hukuk sitemlerinde muhakeme sürelerini kısaltmada asıl motivasyon verimlilik iken, Kara Avrupası hukuk sistemlerinde bu motivasyon adil ve makul sürede yargılamadır. Zira common law hukuk sistemlerinde suç muhakemesi de bir işletme şeklinde görülmekte ve işletmenin mümkün mertebe efektif hale getirilmesi amaçlanmakta iken, Kara Avrupası hukuk sistemlerinde usul ekonomisi ikincil durumda kalmaktadır. Böylece Kara Avrupası hukuk sistemlerinde, dosya yükünün azaltılması, yargıya ayrılan bütçenin asgariye indirilmesi hiçbir zaman asıl motivasyon olmamaktadır. Common law sistemlerinde bu motivasyonlarla geliştirilen alternatif usullerin Kara Avrupası hukuk sistemlerinde meşrulaştırılabilmesi için her şeyden önce maddi suç hukuku ile açıklanabilir hale getirilmesi gerekmektedir. Çalışma ile anılan kurumlara dışsal manaların dışında, maddi suç hukukunda manalar bulunmuş ve kurumların içselleştirilmesine çalışılmıştır.

Kitapta öncelikle klasik ceza muhakemesine alternatif kurumların maddi suç hukuku boyutları gerekçelendirilmiş ve anılan kurumların maddi suç hukuku araçlarıyla nasıl meşrulaştırılacağı açıklanmaya çalışılmıştır. Böylece tipik ve hukuka aykırı fiili kusurlu şekilde gerçekleştirmesine rağmen cezasız kalan kimsenin bu durumunun maddi suç hukuku ile açıklanabildiği ortaya çıkarılmıştır. Akabinde klasik ceza muhakemesine alternatif teşkil ettiği düşünülen kurumların her birine ayrı ayrı yer verilmiş ve kurumlara ilişkin öğretideki tartışmalar, yargı kararlarına dayandırılarak giderilmeye çalışılmıştır. Son olarak uygulamada sorunlara sebebiyet veren kurumların iyileştirilebilmesi için gerekli adımların atılmasına yönelik olarak, ayrıca her bir kurumdan sonra gelmek üzere reform önerilerine yer verilmiştir.

Konu Başlıkları
Genel Esaslar
Önödeme
Uzlaştırma
Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
Seri Muhakeme
Basit Yargılama
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması