Kesik Baş Hikayesi Ömer Küçükmehmetoğlu

Elinizdeki eserde, 1860 yılında Kazan Üniversitesi Matbaası'nda yayımlanan Kesik Baş Kitabı ile 1903 yılında Kazan'da Kerimiye Matbaası'nda yayımlanan Kesik Baş Kitabı karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Kesik Baş hikâyesi, Tatar Türkçesi halk ağız özellikleriyle yazıya geçirilmiş Altın Orda Dönemi 12. yüzyıla ait eserlerden biri olarak kabul edilmektedir. Altın Orda, İdil Ural sahası, Selçuklu, Anadolu Beylikleri, Osmanlı, Türkiye sahasında Kesik Baş destanı oldukça meşhurdur. Anadolu sahası ve Tatar sahası Kesik Baş destanının konusu, eserin kahramanları aynıdır. İnceleme bölümünde bölümünde; Kesik Baş hikâyesinin Tatar edebiyatındaki yeri, önemi, eserin 1860 ve 1903 baskılarının özellikleri, eserdeki arkaik unsurlar, yazım, imla farklılıkları, ikili imlalar ele alınmış söz varlığı ile ilgili tespitler yapılmıştır. Eserde tıpkıbasım çeviri yazı, aktarmayla bakışımlı verilmiştir. Başka dillerden alıntılanan kelimeler, dizin bölümünde alıntılandığı dil köşeli parantez içerisinde belirtilerek yazılmıştır. Metinde geçen özel isimler ayrı bir başlık altında değerlendirilmiş ve isimlerin açıklamaları yapılmıştır. Ayrıca eserin dokuz farklı baskısı gözden geçirilmiştir. Bu kitap, Altın Orda, Tatar edebiyatına ilgi duyanlar, Türk lehçelerinin tarihî gelişimini araştıranlar için kaynak eser olacaktır.

------------