Jeodezik Koordinat Sistemleri - Muzaffer Kahveci

Yeryüzü, uzay ve evrene ait araştırmalar insanlık tarihi kadar eski bir konudur. Yeryüzünün şekil, boyut ve hareketlerinin belirlenebilmesi, uzay ve evrene ait işleyişin anlaşılabilmesi için yeryüzü, yıldız ve gök cisimlerine pek çok gözlem yapılmış, teori geliştirilmiş ve araştırmalar ortaya konmuştur. Astronomi, uzay ve jeodezi çalışmaları, derin köklere sahip geçmiş çalışmalar yanında, gelecekte de insanlığın ihtiyaç duyacağı pek çok konu, kavram ve araştırmayı içermektedir. Jeodezi; yersel ve uydu tekniklerini kullanarak, doğrultu, uzunluk, yükseklik, zaman ve gravite gibi temel ölçülerle Yeryüzünün şeklinin, boyutlarının ve gravite alanı ile bunların zamana bağlı değişimlerinin belirlenmesi bilimidir. Günümüz jeodezi bilimi, matematik, bilgisayar bilimleri, elektronik ve astrometri gibi diğer bilim dallarından yoğun bir şekilde yararlanmaktadır.
Ulusal ve uluslararası ağların geliştirilmesi ve kullanılması için jeodezik koordinat sistemi (datum) tanımına ihtiyaç duyulmaktadır. Datum belirleme işlevi, yapılan birçok jeodezik çalışmanın bir arada değerlendirilmesiyle en yüksek doğruluk ve güvenirlikte kullanıcılara sunulmaktadır. Bunun yanında birçok jeodezik ölçüm ve hesaplama tekniği, günümüz uzay araştırmalarında ve diğer gök cisimlerinin incelenmesinde etkin bir biçimde kullanılmaktadır. Haritacılık mesleğindeki temel kullanım alanlarına ilave olarak, örneğin mekânsal bilgi sistemi kurulmasına altlık ve girdi oluşturan bir jeodezik koordinat sistemi, bireysel ve kurumsal kullanıcılar ile karar vericilere önemli katkılar sunmaktadır. Dolayısıyla, uluslararası standartlar çerçevesinde oluşturulacak bir jeodezik koordinat sistemi, başta haritacılık olmak üzere tüm altyapı ve uzay çalışmalarında önemli bir araçtır.
Bu eserde, jeodezik koordinat sistemlerindeki geleneksel ve modern yaklaşımların bir çatı altında ele alınarak okuyucuya sunulması amaçlanmıştır. Konular anlatılırken geleneksel jeodezi ile uydu (uzay) jeodezisi arasındaki bağlantıların açık ve anlaşılabilir şekilde kurulmasına da özel önem verilmiştir. Konuların teorik esaslarının yanında uygulamalı örnek soru çözümleri ile de okuyuculara daha anlaşılır ve faydalı olması hedeflenmiştir. Kitap; araştırmacılar, akademisyenler, harita (geomatik) mühendisliği öğrencileri ve meslek profesyonellerinin yanında; Yeryüzünde veya uzayda koordinat sistemlerine dayalı çalışmalar yürütmekte olan tüm disiplinler için temel bir kaynak olarak hazırlanmış ve okuyucuların hizmetine sunulmuştur.