Ispanyol Edebiyatında Boğa Güreşi Ebru Yener Gökşenli

Boğa, insanlık tarihi boyunca pek çok medeniyet için önemli anlamlar taşımıştır. Ancak İspanyol insanının yüzyıllar boyunca vahşi boğalar karşısında verdiği ölümcül mücadele, kültürel anlamda çok yönlü bir inceleme konusu olarak karşımıza çıkar. Ünlü İspanyol düşünürü José Ortega y Gasset’in “Eğer boğa güreşi şenlikleri anlaşılamazsa, halkımızın psikolojisini anlamak da çok zor hale gelir” sözleri bu geleneğin İspanyol ulusu için taşıdığı önemi özetler niteliktedir. Binlerce yıllık kültürel gelişimin ardından boğanın ve boğa güreşçisinin birbirine meydan okuyan iki kahraman olarak ortaya çıktığı boğa güreşleri, kimilerince “barbar bir gösteri”, kimilerince de yere göğe sığdırılamayan bir “sanat”tır. İspanyol Edebiyatında da yüzyıllar boyunca çok önemli bir yer tutan bu gelenek Cervantes’ten Galdós’a, Lorca’dan Hernández’e kadar pek çok yazar ve şairin eserlerinde konu edilmiştir. İspanyol romanının bir alt türü olan boğa güreşi romanları İspanyol ulusunu, boğa güreşçilerini ve bu uğraşıyı ilgiyle izleyenleri kültürel, sosyolojik ve psikolojik yönden okurlara tanıtır. Özellikle XIX. ve XX. yüzyıl İspanyol romanına odaklanan bu çalışmada ise boğa güreşçisinin “kahraman” imgesi sorgulanmakta, izleyicilerin ve matadorların iç dünyaları anlaşılmaya çalışılmakta ve alanın en önemli romanları aracılığıyla boğa güreşlerinin ölümcül dünyası daha pek çok farklı yönden ele alınmaktadır.