Islam'da Aşk Tasavvuru Hanbelilik Örneği Joseph Norment Bell

Tarih boyunca filozoflar, bilginler, edebiyatçılar sevgi üzerine düşünmüş ve yazmışlar; bu konuda sayısız teoriler ve fikirler öne sürmüşler ve eşsiz bir literatür oluşturmuşlardır. İslâm âlimleri, filozofları ve edebiyatçıları da sevgi üzerine binlerce eser ortaya koymuşlar; pek çok âlim ve ârif de sevgiyi yaratılışın sırrı olarak görmüşlerdir. İslâm’ın katı bir yorumunu savunmakla nitelenen Hanbelî âlimleri de, uhrevî ve dünyevî sevgiyi ele alan Arapça literatüre önemli katkılarda bulundular. İslâm tasavvuf tarihinde göze çarpan pek çok sûfî, bu mezhebin çatısı altında kendine bir yer buldu ve tüm sûfîler gibi aşk üzerine çok şeyler söylediler.Sevgi üstüne yazılan Hanbelî külliyâtın büyük kısmı, mezhebin tipik dogmatik ve ahlâkî kaygılarını yansıtır. Pek çok açıdan bir ilk olan elinizdeki bu çalışmanın amacı da, temsil gücü yüksek dört Hanbelî yazarın; Ebu’l-Ferec İbnü’l-Cevzî, Ahmed İbn Teymiyye, İbnü’l-Kayyim el-Cevziyye ve Mer’î İbn Yûsuf el-Kermî’nin sevgi konusundaki yaklaşımlarını incelemektir. Yazar ele aldığı bu dört Hanbelî yazarın sevgi hakkında ortaya koydukları çalışmaların ortak husûsîyetlerini yansıtmakta, her birini tek tek değerlendirmektedir. Bu değerlendirmeler yapılırken, diğer kelâm okullarının ve sûfîlerin de görüşleri ortaya konmakta, böylece İslâm’ın aşk tasavvuru hakkında genel bir tablo da çizilmektedir.