Işgörenin Ulaşılamama Hakkı Hüseyin Boz

Günümüzde iş hayatına dair dinamiklerde yaşanan hızlı değişim

ve gelişim, rekabeti her anlamda daha da artırmış olup hemen her

sektörün bu durumdan etkilendiğini söylemek mümkündür. Yaşanılan

bu değişim ve gelişmeler, aynı zamanda çalışma saatlerinin ve

temposunun artmasında da etken olmuştur. İşgörenler; işleri, özel

hayatları ve aileleri arasında bir denge kurmak ve bu dengeyi sürdürülebilir

kılmak durumunda kalmışlardır. İş-yaşam dengesinin

işgören, işveren ve toplum açısından önemli bir faktör olduğu da

anlaşılmış ve son dönemde yoğun biçimde çalışılan bir konu haline

gelmiştir.

İnsan hayatının tek ve en önemli odağı iş olmadığından dolayı

bireylerin hayatlarında kendilerini mutlu hissedebilmeleri için iş

ile özel yaşamları arasındaki sınırı bulanıklaştırmadan bir denge

kurmaları tavsiye edilmektedir. Bu denge sağlanamadığında bazı

olumsuzluklar ortaya çıkmakta ve bu olumsuzluklar zamanla işgörenin

ailesine, yakın çevresine ve topluma da yansımaktadır. Bireyin

iş-yaşam dengesinin bozulmasında, teknolojik gelişmeler ışığında

hayatın bir parçası haline gelen akıllı telefon, tablet ve vücuda takılan

bazı akıllı cihazlarla işgörenlerin 7/24 ulaşılabilir konuma gelmiş olmaları

da rol oynamakta ve işgörenlerde her an göreve hazır olmaları

gerektiği algısı yerleşmeye başlamaktadır. Bu ve bunu destekleyen

başka birtakım koşullar, işgörenin iş saatleri dışında ulaşılamama

hakkının tartışılmasını beraberinde getirmiştir. İşgörenin ulaşılamama

hakkınının sağlanmasına yönelik ilk tartışmalar Fransa’da ortaya

çıkmış ve zamanla diğer birçok ülkede de konu farklı yönleriyle ele

alınmaya başlanmıştır.

Bu kitabın amacı, iş-yaşam dengesinin sağlanmasında işgörenin

ulaşılamama hakkının yerini incelemektir. Eserin bu sayede gerek

iş-yaşam dengesi, gerekse ulaşılamama hakkı ile ilgili literatüre katkı

sağlayacağı düşünülmektedir. Kitabın konuya ilgi gösteren farklı

sektörlerin temsilcilerine, araştırmacılara ve diğer kesimlere yarar

sağlayacağı beklenmektedir.

Kitap toplam dört bölümden oluşmaktadır. Kitabın ilk bölümünde

ana hatlarıyla iş-yaşam dengesi üzerinde durulmuştur. Bu

bölümünün alt başlıklarında ise, iş-yaşam dengesi kavramının tanımlanmasından,

özelliklerinden, iş-yaşam dengesinin ve dengesizliğinin

sonuçlarından, iş-yaşam dengesini açıklamada sınır teorisinin

kullanımından ve iş-yaşam dengesi endeks örneklerinden

bahsedilmiştir. Kitabun ikinci bölümünde, işgörenin ulaşılamama

hakkının ne anlam ifade ettiği, ortaya çıkışı ve ulaşılamama hakkının

uygulanmasına ilişkin birtakım yaklaşımlara yer verilmiştir.

Kitabın üçüncü bölümünde ise, Dünya’da ve Türkiye’de işgörenin

ulaşılamama hakkı incelenmiştir. Bu bağlamda, bu başlık altında

Dünya’da işgörenin ulaşılamama hakkına yönelik yürütülen çalışmalar,

Türkiye’de işgörenin ulaşılamama hakkına yönelik yürütülen

çalışmalar ve Dünya’da ve Türkiye’de işgörenin ulaşılamama

hakkıyla ilgili yapılmış akademik çalışmaların seyri incelenmiştir.

Kitabın dördüncü ve son bölümünde ise, farklı yönleriyle iş-yaşam

dengesinin sağlanmasında işgörenin ulaşılamama hakkının yeri

tartışılmıştır.

Yazarlar olarak, eserin gerek uluslararası gerekse ulusal ölçekteki

akademik çalışmalarda oldukça güncel bir araştırma konusu

olan ve özellikle insan kaynakları yönetimi ve iş hukuku alanlarındaki

tartışmalarda ele alınan işgörenin ulaşılamama hakkının,

iş-yaşam dengesi açısından taşıdığı değerin kavranmasına katkı

sunmasını umuyoruz.