Ipotek Sözleşmelerinin Genel Işlem Koşulları Açısından Incelenmesi Mehmet Kutlu

İktisadi faaliyetlerin artması nedeniyle, büyük şirketlerce, özellikle banka ve sigorta şirketlerince, genel işlem koşulu içeren standart ipotek sözleşmeleri kullanılmaya başlanmıştır, ipoteğin kurulması resmi şekle tabi olduğundan, uygulamada, bankalar tarafından genel işlem koşullarına ilişkin kredi sözleşmeleri yönünden gösterilen hassasiyet, ipotek sözleşmeleri yönünden gösterilmemektedir.

Genel işlem koşulları denetimi, ipotek sözleşmelerinin yan unsurları yönünden yapılabilmektedir. Bu nedenle, çalışmada ipotek sözleşmelerinde genel işlem koşulu niteliği taşıyan yan unsurlar ve kanun gereği güvencenin kapsamı içerisinde bulunan yan alacak niteliğindeki kalemler, örnek bir ipotek sözleş¬mesi de hazırlanarak ayrı ayrı incelenmiştir. Bu kapsamda, özellikle ipotek sözleşmesinin esaslı ve yan unsurları, belirlilik ilkesi açısından ipotek sözleşmelerinde alacağın hukuki sebebinin gösterilmesinin zorunlu olup olmadığı, güvencenin kapsamı, güvencenin kapsamı ile alacağın hukuki sebebi arasındaki ilişki, tacirler arası ipotek sözleşmelerine TBK'nun genel işlem koşullarına ilişkin hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı, TTK' nun özel kanun olması ve tacirlerin basiretli bir iş insanı gibi davranma yükümlülüklerinin TBK'nun genel işlem koşullarına ilişkin hükümlerinin uygulanmasına engel teşkil edip etmediği, ipotek sözleşmesinin taraflarının tacir/esnaf/tüketici/yabancı uyruklu olması halinde genel işlem koşulları denetimi açısından oluşacak farklılıkların neler olduğu ve konulara ilişkin değerlendirmeler çalışmada yer almaktadır.