Hilafetin Saltanata Dönüşmesi Vecdi Akyüz

Emevî Devleti’nin kuruluş devri İslâm kamu hukuku tarihi açısından belirleyici dönemlerden biri olmuştur.

Râşid halifeler devrinin sonunda beşinci halife Hz. Hasan, Muaviye’nin saltanatı lehine hilafetten ayrılınca saltanat ve istibdadın bir gereği olarak büyük ölçüde baskı ve şiddet hakim olmuştur.

Emevî Devleti’nin kurucusu Muaviye’nin başlattığı bu usûl ne yazıktır ki değişmeden ve gittikçe katılaşıp donarak devam etmiş, böyle bir ortamda da İslâm kamu hukukundan bahsetmek imkânsız denecek ölçüde zorlaşmıştır. Bu konudaki malzemenin çok az oluşu böyle bir gidişin tabii neticelerinden biridir.

Hilâfetin Saltanata Dönüşmesi, hilâfet ile saltanatın mahiyetlerini, İslâm düşüncesi ve ilkeleri çerçevesinde meşrûiyetlerini, Hz. Peygamber’in başlattığı ve ilk halifelerin yürüttüğü hilafetin hangi şartlarda ve nasıl saltanata dönüştüğünü ortaya koymayı amaçlamaktadır.