Gerekçeli - Içtihatlı Ceza Infaz Mevzuatı Hüseyin Şık

Ceza hukukunda yer alan yaptırımların infazını düzenleyen infaz hukuku, önemli aşamalardan geçmiştir. İnsanlığın ve medeniyetin ilerleyişi ile uyumlu bir seyir izleyen bu yolculuk, bugüne ulaşmış ve günden güne daha da insanî bir anlayışa ulaşmıştır. Bu yolculuk; tarihi serüveni içinde odun yığınlarından, darağaçlarından, ibret amaçlı aleni infaz uygulamalarından, karanlık küflü odalardan geçen çileli bir yolculuktur. Şu an itibarıyla infaz hukukunun vardığı nokta, geçmişe göre hümanist ve fakat geleceğe göre ise geliştirilmeye muhtaç bir niteliktedir.

Bir hukuk dalının gelişmesindeki temel dinamikler; doktrin ve yargı kararlarıdır. İnfaz hukukuna dair içtihadın ülkemizdeki gelişimi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ve bilhassa Anayasa Mahkemesi nezdinde bireysel başvuru yolunun açılması ile ivme kazanmıştır. İnfaz işlemlerine ilişkin infaz hâkimliği kararları ile itiraz mercii olan ağır ceza mahkemesi kararlarının sadece olağanüstü bir yasa yolu olan kanun yararına bozma yoluyla Yargıtay denetimine tâbi olması ise ne yazık ki Yargıtay içtihadını sınırlı kılmaktadır. Yargıtay 1. Ceza Dairesinin infaz hukukuna ilişkin kanun yararına bozma karar şablonlarında, sadece talebi kabul eden veya reddeden bir yaklaşımdan ziyade, gerekçeli ve uygulamacıya yol gösteren bir karar yazım yönteminin benimsenmesi kısa vadede bir zenginleşmeyi sağlayabilir, şeklindeki âcizane önerimizi de buraya not düşmek isteriz. İnfaz hukukuna ilişkin doktrinin gelişimi ise bir bahsi diğer olup bu konuda bir değerlendirme yapılmayacaktır.

Gerekçeli-İçtihatlı Ceza İnfaz Mevzuatı isimli çalışmamız, infaz alanındaki içtihadı ve mevzuat gerekçelerini derleme amacıyla hazırlanmıştır. Literatür incelendiğinde, infaz mevzuatına ilişkin bu yönde bir içtihatlı mevzuat çalışması olmadığı görülmekte olup bu yönüyle de ülkemizde bir ilk olma niteliği taşımaktadır. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ve tali nitelikteki mevzuatı ilgilendiren yüksek mahkeme içtihadı, ilgili maddenin altında, madde gerekçesini müteakip sunulmuştur.

Kullanım ve okuma kolaylığı bakımından gerekli sadeleştirmeler (metin içeriğine müdahale edilmeksizin) yapılmış, her bir karar için özet başlıklar oluşturulmuştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Anayasa Mahkemesi (AYM), Yargıtay, Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesinin kararları ilgili maddenin altında takdim edilmiştir. Böylelikle söz konusu madde ile ilgili tüm yargısal bakış açıları sunulmuş olmaktadır. AİHM kararları resmî web sitesinden (HUDOC veri tabanı), Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı resmî web sitesinden ve UYAP veri tabanından, AYM kararları Mahkemenin resmî web sitesinden; Yargıtay, Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararları ise kendi arama motorları ile UYAP veri tabanından alınmıştır.

Eserin yazarları farklı disiplinlerden gelmiş olsa da ortak paydaları infaz ve iyileştirme faaliyetlerinin yürütülmesinde veya bu konuda politika belirlenmesinde görev almalarıdır. Bu yönüyle eserin uygulamacılar yönünden işlevsel ve kullanıcı dostu olması için azami çaba gösterilmiştir. İçtihat sıralamasında, güncel olandan eski tarihli olana doğru sıralama yapılarak mahkemelerin en son yaklaşımı öne çıkarılmıştır. Eserin yeni baskılarında içtihat zenginliği artırılacaktır. Bu eserimiz, literatürde bir eksiklik olan İnfaz Şerhi çalışmasına da belki bir ilk adım olacaktır. Okuyucuların esere dair görüş ve önerilerini infazserhi@gmail.com mail adresine iletmeleri memnuniyetle karşılanacaktır.

Bu mütevazı çalışmamızın; ceza infaz kurumlarında ve denetimli serbestlik müdürlüklerinde fedakârca görev yapan personelimiz, infaz hukuku uygulamacıları ve akademisyenler için faydalı olmasını dileriz. Ayrıca bu eser, infaz hukukuna yönelik bir akademik ilgiye de vesile olursa bundan da büyük mutluluk duyacağız.